FOCUS.
FOCUS. is een fotografie platform in Roosendaal die gedreven jongeren begeleid in een traject om een foto-serie te maken en deze te exposeren. In mijn werk begeleid ik Roosendaalse jongern die een artistiek of cultuureel project willen opzetten en uitvoeren. Via deze weg ben ik in contact gekomen met beginnend fotografe Kenna Buermans. Zij wilde graag een plaftorm voor de jonge generatie fotografen uit Roosendaal creëren. Ik vond dit een geweldig project om mee aan de slag te gaan. In onze gesprekken die we hebben gehad tijdens de conceptfase heb ik het ook over mijn vrije ruimte gehad.
Hieronder bespreek ik de opzet van FOCUS., en hoe ik de kennis van deze vrije ruimte heb overgebracht naar de jongeren die aangesloten zijn bij dit platform.
Open-call + pop-up momenten:
We hebben het platform opgezet met een open-call als start punt om zoveel mogelijk beginnend/hobby fotograferen in Roosendaal te bereiken. Dit hebben we gedaan via social media. Ook hebben we een aantal pop-up momenten gehad op verschillende middelbare scholen, maar ook bij andere locaties in het centrum van Roosendaal om het project onder de aandacht te brengen. Tijdens de pop-up momenten ben ik in gesprek gegaan met jongeren over fotografie en hoe zij met dit middel omgaan, daarnaast hebben we mini-fotoseries gemaakt op en rondom de locaties met een polaroid camera.
Op elke school ebben we een pop-up moment van 2,5 uur gehad, we zijn langs 4 scholen geweest. Daarnaast hebben we drie andere locaties bezocht: Een boekenwinkel, een pizza-avond voor jongeren en een fotografie dag in het park. Deze sessies duurde ook 2 tot 4 uur.
Masterclasses:
Vanuit de open-call die 3 maanden open stond en de aanmeldingen die we hierop hebben ontvangen hebben we een selectie van 10 jongeren gemaakt. Deze 10 jongeren hebben 6 masterclasses van 5 uur gevolgd om een fotoserie te ontwikkelen die zij in september gaan exposeren. Tijdens als deze masterclasses hebben we gesprekken gehad over hun fotografie, het verhaal wat ze over willen brengen, hoe ze dit doen, de materialen die ze gebruiken en de impact die het op een ander kan hebben. We hebben gesprekken gehad over wanneer zij veel bij foto's voelen en wat voor impact beeld op hun kan hebben.
De pop-up momenten en masterclasses hebben mij veel inzichten gegeven over hoe anderen naar het medium fotografie kijken en hier mee omgaan. Het meest opvallende is dat de meeste fotografen die ik spreek niet al te vaak stil staan bij wat de impact van hun fotografie op anderen kan hebben. En dat snap ik, vaak wordt er bij de impact alleen gedacht aan beelden die een heel groot deel van maatschappij bereiken. Maar ook in je eigen netwerk kunnen beelden veel impact hebben op verschillende manieren. Je kunt mensen ontroeren, bewust maken van een probleem, je kunt ze iets leren of hun wereld verbreden. Je kunt mensen verwonderen met je beelden, bang maken of aan het denken zetten ookal is het maar heel kort. Soms lijkt het alsof je fotografie niet zoveel doet maar wanneer je het deelt met een ander gebeurt er altijd iets. Dat kan heel klein zijn of heel groot, maar het is goed om te weten dat er altijd wel iets gebeurt bij een ander wanneer je beelden worden gezien.
Onderstaand een beeldende documentatie van de pop-up momenten en masterclasses
De theoretische en artistieke kennis die ik heb opgedaan tijdens mijn onderzoek vind ik dusdanig van belang dat ik dit graag wil delen met andere beeldmakers. Ik heb gekeken hoe ik deze kennis kon overdragen met de (jonge) beeldmakers om mij heen. Dit heb ik vooral gedaan door ingesprek te gaan met de beeldmakers. Hier is op verschillende manieren een kennisoverdracht tot stand gekomen. Zo zijn er workshops geweest en hebben we eigen beelden besproken en geanalyseerd. Op deze pagina lees en zie je meer over wat ik heb gedaan in de praktijk voor de vrije ruimte.
Uitvoering:
- 6 masterclasses
- 6 pop-up momenten
- 8 workshops
Ik werk graag vanuit de kennis van de mensen waarmee ik werk. De eerste stap om in gesprek te gaan over de kracht van fotografie stel ik vanuit de de kennis en visie van de ander. Ik ben benieuwd naar de eigen ideeën over fotografie en beeld(taal).
Wanneer er actief wordt gedacht over het onderwerp en gereflecteerd wordt op de eigen praktijk kunnen we dieper duiken in waar de aantrekkingskracht tot bepaald beeld ligt. Dit gaat over eigen fotografie maar ook over de beelden van een ander.
Door te luisteren naar een ander kun je bepalen waar je vragen over wilt stellen. Door de juiste vragen te stellen krijg je de doelgroep aan het denken over hun eigen manier van foto's maken, waarom ze werken op de manier die ze werken. Door de vragen ontstaat er een reflectie moment.
Hier komt het stuk verantwoordelijkheid als beeldmaker in het gesprek. Dit klinkt als een hele serieuze taak, wat het ook is maar in de praktijk probeer ik dit over te brengen naar jongeren van alle leeftijdsklassen, beginnende fotografen, kunststudenten en proffesionele fotografen.
Wanneer je deze opdracht in de praktijk uitvoert is een bevragende en aandachtige houding van belang. Het onderwerp en de deelnemers van de opdracht staan hierin centraal.
Ik geloof in het werken vanuit beelden van de deelnemers van de opdracht of vanuit de interesse van de deelnemers. Dit betekend dat je het gesprek zou moeten kunen voeren met passende voorbeelden en interesse in het werk, de ideeën en gedachtes van de deelnemers. Op die manier denk ik dat je duidelijker kunt maken wat de kracht van fotografie en de fotograaf is maar ook wat de gevolgen van die kracht zijn.
Bij elkpop-up moment of masterclass werk ik vanuit de vraag van de jongeren zoals je op de foto hiernaast ziet.Dit betekent dat we eerst in gesprek gaan over wat fotografie voor hun is. Op welke manier ze het medium gebruiken en probeer ik daar interessante voorbeelden aan te koppelen.
Maar ik ben me ook bewust dat alleen praten niet genoeg is, door te bespreken en daarna actief te fotograferen kun je de kennis gelijk toepassen.
Het fotograferen deed ik telkens met een Polaroid camara. Dit heb ik gedaan omdat je met Polaroid fotografie vrijwel direct tastbaar, analoog beeld hebt waar je nog van alles mee kunt doen. Ook wilde ik dat iedereen mee kon doen of je nu wel of geen camera of smartphone hebt. Daarnaast zijn Polaroid camera's makkelijk te gebruiken. Belangrijk bij het gebruiken van polaroid fotografie is dat er goed gekeken en nagedacht wordt over hetgeen dat jongeren willen fotograferen. Het is een heel duur medium wat ze bijna 'dwingt' om om kritisch en verwonderd om zich heen te kijken. Hierdoor neem je de omgeving beter in je op en ga je dingen zien die je voorheen nog niet waren opgevallen. Er wordt minimaal een uur gekeken en gefotografeerd. Na het fotografen bespreken we wat er is gefotografeerd, waarom ze het hebben vastgelegd en aan welke kennis ze dit koppelen tijdens het gesprek wat we op voorhand hebben gehad.
Via mijn werk heb ik 10 camera's kunnen regelen en een heleboel film. Dit zijn ook de enige benodigdheden die je nodig hebt om aan de slag te kunnen gaan.
Vorig jaar gaf ik tijdens de studie een workshop Polaroid transfering aan mede-studenten. Hierbij wilde ik de veelzijdigheid om te experimenteren en de materialiteiteen Polaroid tonen. De kracht van een Polaroid foto is niet alleen dat het een analoge instant foto is die binnen een aantal minuten ontwikkeld is. Een Polaroid foto bestaat uit meerdere lagen, die je uit elkaar kunt halen waardoor je de foto gemakkelijk met water op een ander oppervlak kunt transferen. Dit betekent dat je niet alleen een andere ''look'' aan de foto kunt geven maar ook dat je hele andere betekenissen aan beelden kunt geven.
Er zijn talloze manieren om te experimenteren met Polaroid, dit kan met licht en schaduwen. Maar ook met hitte en kou, met huis-keuken-tuin middeltjes, met natuurlijke producten zoals eten, paddenstoelen en schimmels. Een polaroid kan onder de juiste omstandigheden een object zijn of 'gewoon' een familie herrinering en alles daar tussen in. Dat is wat een polaroid een krachtige vorm van beeld maakt.
Tijdens de workshops heb ik uitleg gegeven over hoe een polaroid en de camera werken, hebben ik inspiratie voorbeelden gedeeld, zijn we buiten gaan fotograferen en hebben we de transfers gemaakt.
Na afloop hebben we de besproken hoe dit proces was, wat experimenteren en materialiteit met het beeld heeft gedaan en met de deelnemers van de workshop. Door te spelen met materialiteit in beeld zagen de deelnemers allemaal hele andere dingen in de gemaakte beelden, ook riep het verschillende emoties op. Structuren, kleuren of het gebrek aan kleur raakte op verschillende manieren persoonlijke ervaringen waardoor de beelden anders geïnterpreteerd werden. Hierdoor werd op een laagdrempelige manier getoond wat een van de invloeden kan zijn op het anders kijken naar beeld.
REFLECTIE
De werkwijze die ik heb toegepast om mijn mijn opgedane kennis over fotografie te delen met de jongeren tijdens de workshops, pop-up momenten en masterclasses werkte in de meeste gevallen goed. Dit komt door factoren zoals interesse die de jongeren hebben in fotografie en hun leergierigheid. Wel zijn er een aantal factoren van belang om de workshop gepast te maken voor alle jongeren. Denk hierbij aan:
1. Het niveau van filosoferen over fotografie
Het gaat hier om de mate waarin er nagedacht over foto's en wat de invloed van fotografie kan zijn. Wanneer ze hier nog niets tot weinig over weten is het belangrijk om de informatie gedoseerd en op een behapbare manier te delen. Dit kun je het beste doen door veel vragen te stellen en voorbeelden te geven van de verschillende functies die fotografie heeft. Deze heb ik op de theoretische pagina uitgewerkt.
2. Niveau van fotografern
Ga na of ieder persoon waar je mee werkt al ervaring heeft met fotograferen, exposeren, foto's delen op social media o.i.d. Vraag hier ook wat zijn of haar doel is met het fotograferen. Deze informatie helpt je bepalen wat voor voorbeelden je wilt tonen aan de groep of niet.
3. Open staan voor suggesties, perspectieven en discussies
Het doel van deze workshops is om bewustwording te creëren over hoe je met fotografie en beeld om zou kunnen gaan maar ook hoe je als kijker kritisch naar beeld kunt kijken. Dit doe Ik door in gesprek te gaan zodat je ook kunt leren over de suggesties en perspectieven van een ander die je misschien nog niet kende. Ook openstaan voor andere ideeen en daar gezonde discussies over kunnen voeren is onderdeel van deze werkwijze.
Wanneer je rekening houdt met deze factoren merk je dat jongeren erg graag de informatie op willen nemen maar ook willen toepassen tijdens het fotograferen. Het gesprek voeren en actief fotograferen werkt voor mij als educator goed, ik ga deze werkwijze zeker meenemen naar de toekomst.
Mijn eindreflectie vind je op de homepagina.
Workshop ontdekken en kijken met analoge fotografie: Polaroids
In het zelfde park als de bovenstaande foto heb ik met een andere groep dezelfde workshop uitgevoerd. In deze groep hebben de meeste jongeren nog nooit met een polaroid camera gefotografeerd. Daarom hebben we het heel veel over kijken gehad. Kijken, kijken, kijken om vervolgens vast te leggen wat je verwonderd. De roze post-its laten zien wat ze ervan vonden.
Workshop ontdekken en kijken met analoge fotografie: Polaroids
In het zelfde park als de bovenstaande foto heb ik met een andere groep dezelfde workshop uitgevoerd. In deze groep hebben de meeste jongeren nog nooit met een polaroid camera gefotografeerd. Daarom hebben we het heel veel over kijken gehad. Kijken, kijken, kijken om vervolgens vast te leggen wat je verwonderd. De roze post-its laten zien wat ze ervan vonden.
Mixing methods
Tijdens deze workshop hebben we tekenen en fotografie samengebracht. Met een groepje jongeren die veel van tekenen houden ben ik gaan fotografen. Na het fotogaferen hebben ze illustraties toegevoegd om meer context aan de beelden te geven.Daarna hebben we in groepjes besproken of de foto's van betekenis veranderen wanneer je er illustraties aan toevoegd en hoe dat bijvoorbeeld zit bij posters waar er gebruik wordt gemaakt van mixed methods.
De conclusie was dat bij veel beelduitingen waarbij illustratie toegevoegd wordt je de oorsprokelijke betekenis van het beeld nog goed begrijpt. Maar dit is alleen als er wordt geïllustreerd zonder tekst. Tekst kan vaak de betekenis van een beeld veranderen zoals bij propoganda of politieke campagnes. Het is dan extra belangrijk dat je goed oplet wat je op de foto ziet los van de tekst. Maar je moet ook de juiste kennis hebben over wie je op de foto ziet zodat je goed begrijpt waar je naar kijkt en hoe je beelden moet interpreteren.
Deze workshop vond ik zo ongelofelijk tof. Door foto's en illustratie aan de slag te gaan hebben we ruimte gevonden om een dieper gesprek te hebben over hoe je kritisch naar beeld kunt kijken. Dit is echt een mijlpaal voor mij!
Tijdens deze workshop heb ik samen met een groepje jongeren gefotografeerd in het Floraliapark in Oosterhout. De dag draaide om goed leren kijken, nieuwe dingen om zich heen ontdekken. Er werd ge-experimenteerd met licht en schaduwen, de instellingen van de camera. In het laatste uur hebben we de foto's bij elkaar gelegd en zijn we samen gaan kijken naar overeenkomsten in de beelden, overeenkomsten, inspiratie en waarom ze zich aangetrokken voelde bij bepaalde beelden en bij anderen weer niet.
Deze groep was nog niet heel ervaren met fotograferen en wat jonger (14-18). Daarom hebben we de workshop simpel gehouden. Na de vakantie komen we weer bij elkaar en gaan we op een andere plek fotograferen en nemen ze eigen beeld materiaal mee. Het idee is dan om te werken rondom beeld manipulatie.
Mixing methods
Tijdens deze workshop hebben we tekenen en fotografie samengebracht. Met een groepje jongeren die veel van tekenen houden ben ik gaan fotografen. Na het fotogaferen hebben ze illustraties toegevoegd om meer context aan de beelden te geven.Daarna hebben we in groepjes besproken of de foto's van betekenis veranderen wanneer je er illustraties aan toevoegd en hoe dat bijvoorbeeld zit bij posters waar er gebruik wordt gemaakt van mixed methods.
De conclusie was dat bij veel beelduitingen waarbij illustratie toegevoegd wordt je de oorsprokelijke betekenis van het beeld nog goed begrijpt. Maar dit is alleen als er wordt geïllustreerd zonder tekst. Tekst kan vaak de betekenis van een beeld veranderen zoals bij propoganda of politieke campagnes. Het is dan extra belangrijk dat je goed oplet wat je op de foto ziet los van de tekst. Maar je moet ook de juiste kennis hebben over wie je op de foto ziet zodat je goed begrijpt waar je naar kijkt en hoe je beelden moet interpreteren.
Deze workshop vond ik zo ongelofelijk tof. Door foto's en illustratie aan de slag te gaan hebben we ruimte gevonden om een dieper gesprek te hebben over hoe je kritisch naar beeld kunt kijken. Dit is echt een mijlpaal voor mij!
