Meerzijdige internet observatie

Ik wilde op zoek naar een plek op het internet waar je makkelijk groeperingen van mensen kan vinden (die een bepaald onderwerp aanspreken), met instant feedback. Het voelde voor mij onvoldoende om een vraag uit te gooien op een forum, omdat dat contact toch vrij eenzijdig aanvoelt.

Ik koos voor twitch.tv om mijn observatie te doen. Twitch.tv is een bekende livestream site waar dagelijks tientallen duizenden een livestream opzetten. Dit kan vanalles bevatten; hunzelf, een spel, andere media etc.

^{Klik op de chat hieronder om te vergroten}

Observatie-plek 1

1 oktober 2024

Het leek mij handig om streams op te zoeken die nauwelijks tot geen kijkers hebben. Dit zodat je bijna gegarandeerd reactie zal krijgen van de streamer (was mijn vermoeden). 

Nostalgie is een lastig onderwerp om zomaar iemand mee te overvallen. Het kan een beladen onderwerp zijn voor iemand, of een te grote opgave om hier over na te denken. 

Ik heb zo'n 2 uur aan opnames gemaakt, maar tot mijn verbazing is het geluid niet meegenomen in de opname. Dat maakt het opzetten van dit document een stuk uitdagender.

Dit was de eerste stream die ik vond. Ik was zijn enige kijker, maar toch had hij duidelijk weinig zin in mijn interactie. Zijn microfoon was vaak gemuted, en de antwoorden die hij mij gaf waren nogal kortaf. 

Het nummer High & Dry van Radiohead speelde zich af op de achtergrond. Ik probeerde daar op aan te haken door te vragen of hij ook zo nostalgisch wordt van dit nummer.

Hij antwoordde dat dat wel voor hem gold, maar gaf verder geen toelichting.

Ik vroeg aan hem wat het meest nostalgische is wat hij zich op dat moment kon bedenken.

Hij antwoordde dat het kijken van MTV in zijn jeugd (eind jaren 90) voor hem wel een gevoel van nostalgie oproept.

Ik legde uit dat ik langs streams aan het hoppen ben om mensen te vragen naar hun ervaring met nostalgie, hun herinneringen etc.

Ik vroeg hem vervolgens om een decennium te kiezen waar hij het liefst media van consumeert, als hij maar 1 decennium mag kiezen.

Hij antwoordde 90s.

Ik had uitgelegd waar mijn onderzoek over ging, ik vroeg hem naar zijn ervaringen met Disney.

Hij zei dat hij zelf niet zo veel met Disney had. 

Hierna bloedde het gesprek een beetje dood.

Ik merkte vooraf dat ik (ondanks dat het online is) het best spannend vond om dan toch een berichtje in de chat te sturen. Je weet natuurlijk niet hoe mensen gaan reageren, en daardoor kan je niet anticiperen.

Wegens de aard van het onderwerp had ik wel een greep aan vragen in mijn hoofd die ik wilde stellen, maar wilde ik vooral de antwoorden van de ander het gesprek laten leiden.

Dat was ook de soort observeren die ik wilde hanteren. Je gooit iets in de groep, en je kijkt of anderen er op aanhaken en met je onderwerp ervandoor gaan. Zo wordt het minder een interview, en kan ik mijn observeer-bril opzetten.

En dat vind ik lastig voor te stellen; ik denk persoonlijk dat Disney zo groot en aanwezig is in de Westerse cultuur, dat je er als kind haast niet omheen komt. 

Hij heeft mij later die avond nog een DM gestuurd op Instagram, dat hij het leuk vond om mij er bij te hebben :)

Hier haakte Dionn wel een beetje af, deels omdat hij moe was, deels omdat het niet het leukste onderwerp is om over te praten, en hij natuurlijk ook bezig was met zijn huiswerk. Ik denk dat het nog een kleine 15 minuten heeft geduurd tot hij zijn stream beeindigde.

Dionn koppelde het idee van nostalgie ook heel erg aan het idee van "onbezorgdheid".

Dit heb ik vaker gehoord van leeftijdsgenoten en ik vraag mij af waar dit aan ligt. Je zou kunnen beargumenteren dat mensen in hun 20er-jaren nog niet in een staat van weemoed zouden moeten zijn. Om terug te willen verlangen naar een tijd van onbezorgdheid (als tegenstander van de zorgen die ze nu dragen). Misschien worden concepten als eenvoud en verzorging als synoniem gebruikt voor onbezorgdheid.

Gesprek met Dionn

Observatie-plek 2

Ik stel vervolgens een vraag waarvan ik mij later besef dat ik het gesprek heel erg een bepaalde richting in duw.  Ik stel deze vraag omdat vormgeving van een product al snel een gevoel van vervreemding kan aanwakkeren bij mij, omdat het een andere tijdsgeest belicht.

Ik probeerde mij zo snel mogelijk te verklaren, en het gesprek terug naar het midden te trekken. 

Vanaf hier is er een heel stuk waarbij het niet zo zeer over nostalgie gaat, maar over andere onderwerpen. Eerst hebben we het over zijn studie, studeren in het algemeen (ook ten aanzien van de regering (langstudeerboete etc.)). Hij nam de tijd om mij op te zoeken op instagram (om zo toch meer context te hebben over de vreemdeling in je chat).

Dit leidde ertoe dat hij een experiment deelde waar hij aan had gewerkt, namelijk leemsteen (en het natuurlijk kleuren ervan). Hij liet mij foto's en resultaten zien en legde uit hoe zijn proces in elkaar zat. Hoewel dit niet over nostalgie gaat (het beoogde doel van zo'n gesprek), zie ik dit toch als een cadeautje. Hij heeft een interessant onderzoek gedaan, met vette resultaten, en hij kan er veel over vertellen.

Dat viel gelukkig in goede aard. Hij vond het leuk om te horen dat ik student Product Design ben, en dat hij postief kijkt op die studie (en HKU in zijn geheel). Dus ik voelde de ruimte om een volgende vraag te stellen.

frutiger aero

Wat mij opvalt, met dit soort vragen (specifiek, direct, gelaagd), is dat het lijkt alsof mensen het idee hebben dat ik bij voorbaat al op zoek ben naar een bepaald antwoord. Dit betekent (in mijn ervaring) dat er veel dingen worden weggelaten, want 'dat is toch niet relevant' . Dat maakt het lastiger om een volmondig antwoord eruit te trekken. Ik wil juist heel graag herinneringen horen en zijsprongetjes en associaties, dus misschien moet ik mijn vraagstelling veranderen, of mijn positie in het gesprek? Misschien moet ik mijn onderzoek niet op voorhand toelichten? 

Dionn beantwoordde deze vraag met het volgende (parafrase); "Mijn basisschool heeft een paar grote bomen op en rond het terrein staan, het stelt niet zoveel voor. Maar vroeger als kind had ik echt het idee dat mijn basisschool aan een bos lag. Omdat dat vroeger zo groots voelde. Nu ik daar laatst weer ben geweest, zie ik dat het reuze meevalt. Maar die fantasie die je dan hebt als kind, blijft mij erg bij."

Later kwam het onderwerp op van het hebben van kinderen, in wat voor wereld je een kind moet opbrengen, n.a.v. een berichtje van Thom. Dionn zei het een en ander over wat voor kut-wereld we naartoe gaan, maar dat mensen er vroeger ook wel zo dachten. En door wat hij zei dacht ik wel van "ja maar ik ervaar toch een verschil:"

Ik begon met deze vraag omdat hij bezig was met een project over een basisschool. Op deze manier hoopte ik vanuit een relevante vraag het gesprek te sturen naar het onderwerp nostalgie. 

Los van 1 staf-lid was er niemand op de school die hij kende van zijn eigen basisschooltijd daar. Het is mij niet duidelijk geworden of hij iets voelde toen hij daar weer rondliep; maar omdat hij eerder in de stream al aangaf dat hij niet altijd een leuke jeugd had, nam ik aan dat het spectrum van emoties meer richting neutraal ging.

Tot mijn verbazing zei Dionn "grappig dat je dat zegt, want dit is mijn oude basisschool". Wat hij opvolgde met "ook goeiemiddag trouwens, onkruid". Op dat moment voelde ik al van "shit ik heb het verkloot", dus ik besloot direct toe te lichten wie ik ben en wat ik aan het doen ben.

Hij koos voor zijn oude basisschool om een praktische reden eigenlijk. Iedereen in zijn klas moest een school als "voorbeeldschool" nemen, en iedereen keek gelijk naar scholen in het buitenland. Dionn dacht echter dat het een stuk handiger is om een basisschool in Nederland te nemen. Dan kan je naar de locatie toe, en ook in gesprek met de betrokkenen.

Dit was een poging om op een voorzichtige manier het gesprek weer richting nostalgie te duwen, tevergeefs. Want het gesprek ging verder over hout, de bouw van huizen in Amerika e.d.. 

Vanaf hier verschoof het onderwerp richting bouwmaterialen in het algemeen, zoals bijvoorbeeld hout. Ik moest bij hout gelijk denken aan een bepaalde herinnering die ik vaker heb; namelijk een houten tuinstoel die we vroeger in de schuur hadden. Ik kan me nog goed herinnerinen hoe deze stoel een glimmend goud plakkaatje had met een FSC certicifering, iets wat ik voorheen nog niet echt tegen was gekomen. 

geen bron, enkel anekdotisch om (voor mijzelf) te bevestigen dat mijn herinnering (en mijn interpretatie ervan) ergens zou kunnen kloppen:
wikipedia zegt: 

In February 2012, the membership approved the first major revision to the 10 Principles and associated Criteria (FSC P&C), which form the basis for all FSC standards and certification, in order to bring its certification up to date. The review and revision of the FSC P&C began in 2008 and gathered feedback from many FSC members and other stakeholders. This revision also marked the start of a process of developing baseline requirements for each of the revised Criteria. These requirements - called International Generic Indicators (IGIs) - are intended to ensure consistent application of the FSC P&C across all countries. Where national standards are not currently established, the IGIs will be used as interim standards.

Omdat ik niet te opdringerig wil zijn, heb ik meegedaan met het gesprek voor de 20-30 minuten die volgden. In eerste instantie voelde dat misschien als zonde van mijn tijd. Maar dit is ook oke. Je kan niet verwachten dat je 2 uur lang een discourse over nostalgie kan observeren (tenzij je een interview met iemand aflegt, en dat beide partijen hier dus voorbereid op zijn). 

Dit was ook te merken in het antwoord van Dionn, want hij begon zijn zin met "ik snap waar je naartoe wil" (aangezien ik Product Design doe, is het verband snel gemaakt). Hij zei dat het niet zo sterk voor hem gold, maar dat combinaties van kleuren (of kleurenpaletten) kunnen wel associatief werken. De bruin/oranje kleuren die in de jaren 70 prevalent waren bijvoorbeeld.

Ik zag zijn volledige naam in de stream voorbijkomen, dus ik had hem opgezocht. Het had namelijk prima een student van een kunstacademie kunnen zijn door de software waar hij mee bezig was (photoshop, indesign, vectorworks, sketchup). Achteraf gezien klopte dat ook, want zijn studie is in zekere zin aangesloten bij ARTeZ.

Ik merkte wel dat dit voor wat ongemak zorgde bij Dionn, want ineens komt een willekeurige persoon op het internet je vertellen wie je bent en wat je doet. Achteraf gezien had ik natuurlijk veel beter kunnen vragen aan hem wat voor studie hij doet, had een hoop gescheeld.

Dionn maakte hier het punt dat hij denkt dat het waarschijnlijk minder geldt voor oudere generaties. Dat de kracht meer ligt in zintuigelijke triggers als geur. Ik denk uiteindelijk dat iedereen herinneringen heeft bij bepaalde geuren.

Ik ging op zoek naar een volgende stream, nog steeds een met weinig kijkers. Ik stuitte op een stream van een Nederlander (DionnDeSpion). Al voor de 1e observatieplek had ik kort deze stream bekeken, maar ik voelde een soort terughoudendheid om een bericht in de chat te sturen.

Er keken 7 mensen naar deze stream, en er waren ook 2 of 3 personen redelijk actief in de chat. Dit leek voor mij de geschikte observatieplek, mits ik ‘m goed in zou steken (dat was mijn idee).

De manier waarop hij dat bracht, gaf mij zo'n levendig beeld. Ik kon mij helemaal voorstellen hoe hij zich toen zou hebben gevoeld. De grootsheid en intrige van de wereld.

Intussen had Dionn een playlist op de achtergrond aangezet met 90s and 00s pop hits (volgens mij). Dit zorgde in ieder geval voor positieve reacties her en der, omdat sommige nummers toch herinneringen doen oproepen.

Dionn is student Master Architectuur. Hij streamt vaak dat hij videogames speelt, maar soms dus ook een "huiswerkstream". Dan streamt hij letterlijk het huiswerk waar hij op dat moment mee bezig is. Meestal werkt hij over meerdere streams aan 1 project.

Hij was nu bezig met een project dat leek te gaan over een basisschool. Ik besloot dat dit mijn haakje zou worden.

Hieronder komt een vrije reconstructie/vertelling van 2 parallele gesprekken in de chat.

De linkerkant bestaat uit mijn berichten die gericht waren aan Dionn.
De rechterkant bestaat uit vraag en antwoord toegewijd aan de andere kijkers.

Enkele screenshots kunnen in het midden belanden omdat die dan gericht zijn aan zowel Dionn als de kijkers.

Ik probeer de gesprekken zo naast elkaar te zetten dat ze ongeveer gelijktijdig (true-to-event) worden weergeven, vandaar dat er grote gaten kunnen vallen tussen screenshots.

Gesprek met kijkers

Spellen als Grand Theft Auto en FIFA bevatten nummers die uiteindelijk echt een Pavlov-effect kunnen doen onstaan. Bepaalde nummers herinneren je dan specifiek aan zo'n spel.

Het nummer was Let's get Loud van Jennifer Lopez. (als ik het mij goed herinner)

Op zoek naar observatie plek 3

Observatie-plek 3

Ik heb toch een klein gesprekje weten aan te knopen met een kijker. Het was duidelijk dat hij meer verstand had van cartoons door de decennia heen dan ik. 

Het speelgoed dat hij deelde (van Ghostbusters) vond ik wel leuke verrassing.

Toen mijn vragen te specifiek werden, kreeg ik geen antwoord meer echter.

Ik kan moeilijk zeggen of ik mij nostalgisch voelde bij het kijken van deze cartoon, want Ghostbusters (als cultureel fenomeen) is niet super dierbaar voor mij. Wel kon ik genegenheid vinden in de tekenstijl van de cartoon. Dat bracht mij wel terug naar oudere cartoons die ik vroeger zelf keek.

Na wat langer rondstruinen kwam ik op een stream terecht dat oude cartoons weergeeft. Het had enkele tientallen kijkers, en ik vond dit een geschikte plek om eens te observeren.

Dit geeft mij wel een gevoel van vervreemding. Hoewel het misschien meer richting unheimlich gaat.

Sommige segmenten bekend voelen (en zelfs voelen als archief-media), terwijl er tussendoor ook griep-dromerige segmenten voorbijkomen.

Met die tag had ik mijn haakje gevonden, dus stelde ik de vraag. Ergens tussen het voorlezen van de dialogue door, zei hij vlug "because I am playing Paper Mario, that's nostalgic", en direct vervolgde hij zijn game dialogue.

Ik zocht Paper Mario op en was zelf verbaasd om te zien hoe oud dit spel al is. Ik wilde hier op in gaan, maar hij leek nogal geengageerd met zijn spel, dus ik besloot om het toch niet te sturen.

Ik begon weer te zoeken op de tag 'nostalgie', en ik kwam op deze stream uit. Deze persoon speelde 'Paper Mario' en was vooral gehavend op het meespreken met de figuren in het spel.

Dit is vooral relevant voor mijn project buiten deze minor om (Het Weerkanaal). Dit is een 24/7 stream dat verschillende segmenten uitzendt van iets wat lijkt op The Weather Channel van 30 jaar geleden. Alle inhoud is echter gegenereert met AI. Ik probeerde gesprek uit te lokken bij de 2 andere kijkers door iets in de chat te sturen, maar helaas kreeg ik geen gehoor.

Ik besloot om het over een andere boeg te gooien. Ik was geinspireerd door de 90s pop muziek uit Dionn's stream, dus ik zocht DJ's op. 

Mijn idee was om te vragen of ze een nummer erin kunnen mixen, een nummer waar zij een goede herinnering aan gekoppeld hebben. Helaas vond ik geen stream waarbij mensen open waren voor verzoeken. 

Na de stream van Dionn, belandde ik in een andere Nederlandse stream van een vrouw die Sims aan het spelen was. Ik bleef even hangen, maar het voelde hier niet goed om weer zo'n gesprek te openen. Dit komt ook omdat alle kijkers van Dionn's stream waren overgeheveld naar deze. Zij hebben al 2 uur lang mijn nostalgie-gebrabbel moeten aanhoren, en op dat moment voelde het voor mij alsof ik een recalcitrante houding zou terugkrijgen van de kijkers. 

Achteraf gezien is dit misschien wel een gemiste kans, omdat het spelen van Sims een prima haakje is om een gesprek over nostalgie te starten.

22:19onkrueid: is this nostalgic for anybody?

22:20satans_joke: yes

Welkom in de chatroom!

Nieuw

onkrueid: are you an 80s kid?

onkrueid: or is it simply the style?

satans_joke: 87

onkrueid: may I ask what makes it nostalgic for you?

satans_joke: I grew up with Ghostbusters, movies and show. I remember the toys and Slimer on the Hi-C bottles.

satans_joke: Talking about it is nostalgic, I just remembered my friend had the ghost vacuum that would make the ghost "vanish" was cool

onkrueid: like the actual toy?

satans_joke: yea

Streamlabs: Check out our merch! https://www.cartoondystopia.com/

onkrueid: that's lovely

onkrueid: what did you think of the (fairly) recent reboot of ghostbusters?

satans_joke: you would place the ghost in and when you stepped on the peddle it would flip really quick putting the ghost toy inside of it

Als antwoord op @satans_joke: you would place the ghost in and when you stepped on the peddle it would flip really quick putting the ghost toy inside of it

onkrueid: i should try and find a video of that

satans_joke: yea look up the 90's ghost trap

satans_joke: you'll find it was pretty cool for the time

onkrueid: I see that people modded it to emit smoke

satans_joke: I can see people doing all kinds of things with it now with led's and such but for the day was so cool

Als antwoord op @satans_joke: you'll find it was pretty cool for the time

onkrueid: quite imaginative, I must say

onkrueid: are there other toys that give you that rush of nostalgia?

satans_joke: I do enjoy more 90's-2000's era cartoons but there are a few good ones or even not so good ones that are worth the watch

satans_joke: This feels so much like MiB the cartoon

satans_joke: I never seen this version

Als antwoord op @satans_joke: I do enjoy more 90's-2000's era cartoons but there are a few good ones or even not so good ones that are worth the watch

onkrueid: feel like shows such as Wacky Races are hella fun too

onkrueid: especially given its age

satans_joke: 100%

Als antwoord op @satans_joke: This feels so much like MiB the cartoon

onkrueid: ah yes

onkrueid: do you consider the 80s and 90s to be culturally superior decades?

caroline_heyworth: Hi

keenpocketbook: bericht verwijderd door moderator.

Streamlabs: keenpocketbook -> Please refrain from posting links.

Streamlabs: Join us on Discord! https://discord.gg/SQrGwmATh4

onkrueid: i'd say that it was at least easier to keep track of trends

caroline_heyworth: Check the security cameras

satans_joke: Not by any means do I think they are culturally better. A lot of Hanna barbara is complete shit so is a lot of the 80's superhero trope

satans_joke: But I think with a lot less available good ones made bigger impact

Als antwoord op @satans_joke: Not by any means do I think they are culturally better. A lot of Hanna barbara is complete shit so is a lot of the 80's superhero trope

onkrueid: facts

satans_joke: Also this was made by the same studio as MiB

onkrueid: it's pretty entertaining

onkrueid: @satans_joke what emotions would you associate with nostalgia? the thing that intrigues me is that, for me, it revolves around the friction between affection and alienation

onkrueid: i hear many mention the carelessness of childhood