Reflectie
Ik ben bezig geweest met observeren door te kijken en luisteren naar de omgeving. Wat mij op viel was dat wanneer je stil blijft staan op één plek, gaan je opeens veel meer dingen opvallen die je anders niet ziet wanneer je er voorbij loopt. Ook bij hetzelfde rondje de vijfde keer te lopen vielen mij weer nieuwe dingen op die er tijdens ronde één ook al aanwezig waren en ik de eerste vier keer dus gemist heb. Door dit zelf te ervaren kan ik mezelf steeds beter voorstellen hoe er per generatie informatie over de natuur verloren kan gaan. Voor mij zijn de uiterwaarden zoals ik ze nu zie mijn normaal van hoe ene uiterwaarden gebied eruit ziet. Tijdens mijn wandelingen vroeg ik me steeds vaker af, hoe zou het er vroeger uit gezien hebben? En met alle soorten die ik tegenkwam vroeg ik mij af of deze soorten hier al lang voorkomen en of ze ook altijd al in deze aantallen hier voorkwamen. Toen ik tijdens mijn wandeling in de ochtend een ijsvogel zag was ik enorm blij deze te zien, echt een prachtige vogel! Voor mij de 2e keer dat ik deze vogel in het echt zag. Een zeldzame vogel die ik niet vaak tegenkom. Ook hierbij kwamen allerlei vragen omhoog. Zou iemand 50, 100 jaar geleden net zo blij zijn met een waarneming van een ijsvogel? Of zou die hier toen veel vaker gezien worden? Of misschien kwam deze hier helemaal niet voor en is deze pas later hier gaan leven.
Op het kaartje hierboven zie je een zwarte lijn.
Dit is de vaste route die ik tijdens de observaties gelopen heb.
Observatie 14 november: Nieuwe waarneming de wintertaling & slobeend! De fazant en torenvalk had ik al bij eerdere observaties gezien maar deze nu voor het eerst vastgelegd met mijn camera. De torenvalk (mannetje) had een muis gevangen op de foto waarop hij op het paaltje zit is dit te zien (als je goed kijkt, de foto is erg ingezoomd). Verder kwam ik vraatsporen van de bever tegen!
Observatie in de uiterwaarden van Wageningen.
Doel: Het gebied waarnemen zoals het nu is. Hierbij leg ik alle planten en dieren vast die ik tegenkom door foto's te maken. Ook luister ik naar omgevingsgeluiden en neem ik deze op via audio.
Op de volgende dagen heb ik observatie uitgevoerd:
26 september - 13.25 tot 13.50
27 september - 8.34 tot 9.30
1 oktober - 11.45 tot 12.50
2 oktober - 15.55 tot 16.50
4 oktober - 15.20 tot 16.00
totaal 240 minuten observatie / 4 uur observatie
gemiddelde observatie per ronde is 50 minuten.
Interview Leida
Kan je uitleggen wat shifting baseline syndrome is?
Shifting baseline syndrome.. nou als ik goed heb opgelet dan denk ik dat het hetzelfde is als natuuramnesie? Ja dat klopt!
Dat betekend dat de basis voor de natuur dat die voor iedereen verschuift van oh het lijkt nu heel veel en 10 jaar later is het eigenlijk veel minder maar voor die generatie lijkt het dan alsnog van oh we hebben heel veel natuur.
Wanneer ben je bekend geworden met deze term?
Wanneer ben jij je onderzoek begonnen?
Ongeveer een maand geleden.
Nou ik denk ongeveer een maand geleden dan, toevallig 😉
Dus dat ik erover vertelde was voor jou de eerste keer dat je erover hoorde?
Ja ik had nog niet van de term gehoord maar wel natuurlijk wetende dat de natuur aan het verschuiven is en dat er minder soorten overblijven.
Heb je ooit een moment ervaren dat je je bewust was van een verandering in je omgeving gerelateerd aan natuur?
Er is niet direct iets veranderd wat ik heb zien veranderen, maar wel dat ik mij bewust ben van het uitzicht wat ik hier bijvoorbeeld dat dit heel erg veranderd is ten opzichte van hoe het was.
En weet je ook hoe het veranderd is, hoe het er eerst uitzag vergeleken met vroeger?
Ja er zouden als hekken veel meer struiken en bomen zijn geweest en nu zijn de hekken vaak gewoon hekken om de weilanden heen bijvoorbeeld. En sowieso veel meer weiland en minder bomen en minder verschillende soorten in weilanden. Dat is wel een beetje in opmars dat mensen bloemenrande erbij doen en dat soort dingen, maar dat is wel anders dan dat het was.
Hoe vind je dat dat anders is?
Ik vind het jammer ik vind het mooier als het meer biodivers is of meer soorten heeft dan alleen gras en een bloemenrand. Ja ik vind het jammer dat is het wel. Ik vind het uitzicht ook niet heel mooi ik geniet hier niet echt van ik kan hier niet lekker doorheen fietsen en denken heerlijk mooie weilanden.
Voel je je persoonlijk betrokken bij kwesties met betrekking tot natuurherstel?
Goeie vraag. Misschien op weg naar betrokken. Omdat ja ik daar nog geen baan voor heb omdat ik daar nog niet echt mijn handen voor uitsteek behalve dan korte dagen of met mensen erover praten. Maar de echte stap om iets te doen het herstellen heb ik nog niet heel veel gedaan. Behalve in mijn eigen tuin een beetje.
Je zei “de weg naar” dus daar zou je wel graag naar toe willen?
Ja dat klopt.
Zijn er bepaalde gebeurtenissen of ervaringen die je bewustzijn hebben vergroot over het belang van natuurbehoud?
Die bewustwording van wauw een weiland is dus niet perse rijke of goede natuur terwijl het wel allemaal groen lijkt. Dat vond ik wel een bewustwording die mij daar in heeft ondersteund en dat komt dan wel door inlezen van mensen horen en overna gaan denken en er dingen over opzoeken dat is niet echt een gebeurtenis denk ik in mijn leven. Dat is het met de meeste dingen denk ik, niet perse een gebeurtenis. Ik ben wel altijd heel erg betrokken geweest bij de natuur vroeger waar ik dan heen ging om te spelen op de basisschool dat was de natuur. En ik deed heel veel dingen met de natuur en ik dacht heel veel aan de natuur maar het is niet een specifieke gebeurtenis die ik mij kan herinneren.
Als je denkt aan rijke natuur, hoe ziet dat er volgens jou uit kan je omschrijven hoe je dat voor je ziet?
Toch meer bos denk ik het hoeft natuurlijk niet alleen bos te zijn maar wel veel meer verschil. Als je bijvoorbeeld heide hebt dat is zelf niet zo rijk maar wel het bos er omheen en die twee verschillende landschaptypen bij elkaar dat vind ik wel meer een rijke natuur al dan één soort landschap wat naar mijn idee wel arm is.
Heb je een gebied of plek in Nederland waarvan je de natuur mooi vind?
Ja het drents friese wold. Het drens friese wold is echt een oud bos een oerbos volgensmij zelfs. Waar ook veel heide tussendoor zit, zandvlaktes en een natuureducatie centrum. Dat vind ik zelf een heel mooi gebied.
Kan je uitgestorven soorten noemen van de afgelopen jaar?
Ja maar niet heel veel denk ik.. Ik richt me voornamelijk op de soorten die er nog wel zijn. Maar de dodo natuurlijk en dinosauriërs. Maar bewust in Nederland die uitgestorven zijn, ik weet dat er 70% minder biodiversiteit is dus zoveel soorten zijn er ook uitgestorven, maar of ik die kan benoemen… Heel veel insecten soorten.
Denk je dat kennis over natuurhistorie kan helpen om jongeren meer bewust te maken over het belang van natuurherstel?
Ik denk het wel want dat stukje bewustzijn van de baseline dat die nu heel anders is dan dat die vroeger was, ik denk dat dat al een bewustwording kan geven waardoor je mensen meer kan betrokken kan maken bij natuur en het herstel er van. Educatie sowieso denk ik. Of het precies de historie is of de soorten of over inderdaad andere dingen ik denk inderdaad dat dat zeker kan helpen
Wat denk je dat jongeren zou kunnen motiveren om zich in te zetten voor natuurherstel naast educatie wat je al benoemde?
Je kan het onder educatie zetten maar ik denk ook belevingen met de natuur, dingen maken met de natuur, dingen doen met de natuur dat is wel een vorm van educatie maar niet precies de historie of zo zit het maar wel zorgen dat mensen betrokken raken bij de natuur. Dus gewoon dingen doen in de natuur. Meer kan ik zo nu niet bedenken.
Samenvatting interview
1.Beide door mij bekend geworden met de term.
2.Geen moment ervaren dat je bewust was van verandering in leefomgeving
Leida > Weet wel dat het landschap bij haar in de buurt er nu anders uitziet dan vroeger en kan de verandering beschrijven
Dylan > Benoemd wel verandering in het weer
3. Persoonlijk betrokken: niet echt & en op weg naar
4.Leida > bewust geworden over dat weilanden niet rijk aan natuur zijn, door inlezen en horen van andere mensen.
Dylan > Mij leren kennen en door gesprekken en meenemen in de natuur meer bewust geworden. Je opvoeding/ jeugd van belang!
5.Leida > Bos meer gevarieerd landschap bijvoorbeeld overgang heide naar bos.
Dylan > Zelfvoorzienend, groen en soorten in overvloed. Aanpassing soorten aan ons en andersom.
6. Beide vinden het jammer. Leida vind het uitzicht bij haar niet mooi.
7. Leida > dodo en dinosauriërs
Dylan > Weet even niks te benoemen
8.Educatie & natuurbeleveing. Betrokken raken bij natuur.
Interview vragen
1.Kan je uitleggen wat het shifting baseline syndrome is?
1.1 Wanneer ben je bekend geworden met deze term?
2. Heb je ooit een moment ervaren dat je je bewust was van een verandering in je omgeving gerelateerd aan natuur?
3. Voel je je persoonlijk betrokken bij kwesties met betrekking tot natuurherstel?
4. Zijn er bepaalde gebeurtenissen of ervaringen die je bewustzijn hebben vergroot over het belang van natuurbehoud?
5. Als je denkt aan rijke natuur, hoe ziet dat er volgens jou uit kan je omschrijven hoe je dat voor je ziet?
6. Je weet wat het shifting baseline syndrome inhoudt, wat voor emotie voel jij erbij dat dit gebeurt?
7. Kan je uitgestorven soorten noemen van de afgelopen 1000 jaar?
8. Wat denk je dat jongeren zou kunnen motiveren om zich in te zetten voor natuurherstel?
Interview Dylan
Weet je wat de shifting baseline syndroom is?
Het houdt in dat wat wij nu normaal vinden aan de natuur, wat wij zien, horen en voelen is misschien wel niet normaal. Ik kan niet verder terug denken dan mijzelf het kan best zijn dat twee of drie generaties voor mij de natuur heel anders was. Maar het groeit met de generaties mee waardoor wij steeds denken dat onze huidige generatie de baseline is.
Wanneer ben je bekend geworden met deze term?
Dat heb ik van jou gehoord, een jaar geleden ongeveer.
Heb je ooit een moment ervaren dat je je bewust was van een verandering in je omgeving gerelateerd aan natuur?
Van natuur in de omgeving niet echt eigenlijk, ik denk dat dat het syndroom ook wel is. Dat ik het niet besef omdat er misschien in mijn generatie niet genoeg is veranderd om op te vallen voor iemand die niet de hele tijd met natuur bezig is. Als je er met je neus bovenop zit zie je het misschien eerder. Wat mij wel is opgevallen is dat het weer, het klimaat echt wel anders is dan toen ik klein was. Toen ik klein was waren de dagen dat het 30 graden was echt zeldzaam en nu is dat gewoon normaal.
Voel je je persoonlijk betrokken bij kwesties met betrekking tot natuurherstel?
Persoonlijk niet echt denk ik. Ik doe daar niet aan deelnemen zelf dus dat niet. Ik ben er zelf niet letterlijk mee bezig met mijn handen of gedachten of hoe je daar ook mee bezig kunt zijn. Ik ben het er mee eens.
Zijn er bepaalde gebeurtenissen of ervaringen die je bewustzijn hebben vergroot over het belang van natuurbehoud?
Dat ik jou heb leren kennen.
Hoe komt het dan dat je daardoor meer bewust bent geworden?
Omdat je meer bezig bent met interesses van een ander en jij bent bezig met…. ja het heeft te maken met je opleiding, het heeft te maken met wat je later wilt gaan doen. Dus daar luister ik naar en als we samen gaan wandelen dan hou je je er wat meer mee bezig. En zelf ga ik gewoon wat bewuster bezig met de natuur, met niet verspillen van en afval scheiden.
Dus toen je mij hebt leren kennen werd je meer bewust, heeft het dan te maken met niet weten?
Nou sommige dingen niet weten, denk ik. Ik ben nooit op een niveau geweest dat ik zeg maar schijt had aan de natuur of dat het me niet boeide. Er zijn best wel veel mensen die zeggen ja het boeit me niet het is niet mijn interesse. Dat ik denk ja je moet bezig zijn met behoud van de natuur, ook al is het je interesse niet. Je kan ook niet zeggen ik ben niet geïnteresseerd in zuurstof daar hou ik niet van, het is toch iets wat je nodig hebt. Het is toch het ecosysteem waar wij in leven. Maar ik ben me wel zeker veel meer bewust van gaan worden door jou. Ik heb gewoon natuur in het algemeen, wandelen en dieren altijd al leuk gevonden, dat is niet uit de lucht komen vallen. Alleen ik ben daar veel minder mee opgegroeid, ik heb mijn eigen interesses waar ik mij veel mee bezig hou.
Als je denkt aan rijke natuur, hoe ziet dat er volgens jou uit kan je omschrijven hoe je dat voor je ziet?
Hopelijk een natuur die niet heel veel nodig heeft van de mens om op een goede manier voortbestaan. Ja zelfvoorzienend. Mooie groene natuur en geen naja geen is misschien onmogelijk maar minder bedreigde dierensoorten. Met wat meer soorten in overvloed dan op dit moment. En misschien ook ondanks dat de atmosfeer om ons heen veranderd door invloeden van buitenaf, door ons dat wij met de natuur leren omgaan. Maar ook dat de natuur zich misschien ook zodanig evolueert dat de natuur er minder last van heeft. Ik denk ook wel dat dat ook al gebeurt. Net als dat je bepaalde planten hebt die stikstof wel chil vinden, wil niet zeggen dat je dan heel veel van die planten moet hebben maar een beetje op die manier.
Je weet wat het shifting baseline syndrome inhoudt, wat voor emotie voel jij erbij dat dit gebeurt?
Het is wel jammer dat mensen nu denken dat bepaalde zaken misschien goed zijn in de natuur, maar dat het veel mooier of beter was. Al zullen er ongetwijfeld ook dingen zijn die nu beter zijn dan vroeger. Is maar net hoe je de shifting baseline syndrome bekijkt. Want als je kijkt naar 100 jaar terug dan was het nog veel beter voor de natuur maar ik geloof ook wel dat er 10-20 jaar geleden bedreigde diersoorten waren die bijna uitgestorven waren maar nu door reservaten enz. het weer beter doen. Want als je het over het shifting baseline syndrome hebt heb je het eigenlijk alleen maar over het negatieve, dat het minder wordt. Maar door dat syndrome zou je ook het positieve naar boven kunnen halen, ik denk dat dat ook wel belangrijk is om te noemen. Het is niet perse een dalende lijn, het is toch variabel. Het syndroom brokkelt wel af het wordt wel minder want je hebt het vooral omdat je niet weet hoe de vorige generatie het ervaren heeft. Door de komst van alles waardoor we tegenwoordig dingen kunnen vastleggen met beeld en geluid wordt het syndroom steeds minder een ding. Nu kunnen we alles zo vastleggen dat we over 30 jaar precies alles kunnen zien hoe het was in 2023 en we kunnen niet precies zien hoe het was in 1950 ja dat kunnen we in een boek lezen met zwart-wit foto’s maar 300 jaar ervoor kon je het helemaal niet meer terug vinden. Dus het wordt steeds wel duidelijk en dat maakt het wel lastig ze kunnen ook onderzoeken wat er miljoenen jaren geleden rondliep op aarde het is natuurlijk wel een waziger beeld. Nu hebben we het heel helder het beeld, dus wat we deze eeuw gaan zien hebben we straks heel mooi vastgelegd wat de natuur gedaan heeft hopelijk dat we van de dalende lijnen de stijgende lijnen in gaat.
Kan je uitgestorven soorten noemen van de afgelopen 1000 jaar?
….”lange stilte”…. Er zijn er vast een paar dat ik denk oja maar vind het moeilijk om daar nu op de komen. Ik vind het een stom antwoord ik zit echt te denken. Is dat niet met de zwarte neushoorn? Of daar waren nog weinig van? Ik weet het niet goed genoeg om antwoord te geven. Ik weet wel dat het wel een paar soorten zijn en dan heb ik het over afgelopen 10 jaar.
Wat denk je dat jongeren zou kunnen motiveren om zich in te zetten voor natuurherstel?
Door jongeren van kleins af aan de natuur juist in de sturen bijvoorbeeld op de basisschool. Of organisaties zoals Struin (BSO) dat soort dingen denk ik. En niet alleen lessen daarover maar ook om dit te benadrukken bij de eerste lessen biologie. Ik denk dat ouders er ook wel goed aan doen om hun kinderen mee te nemen de natuur in en juist dingen laten zien en juist een keer gaan wandelen in één van onze nationale parken. Ik denk dat het vooral goed is om mensen zelf te laten ontdekken en niet te zeggen jij moet zus jij moet zo en niet zeggen van de natuur is helemaal geweldig en dat laten vertellen door een natuurgekkie want dat werkt niet. Ik denk dat je mensen die richting in moet wijzen en die moeten zelf ontdekken wat zij daar leuk aan vinden. En dan is het te hopen dat die mensen 10-15 jaar later er wat mee gaan doen. En dan bedoel ik niet dat ze een baan daar in gaan zoeken maar dat ze er rekening mee houden en vanuit hun eigen hart denken van hey ik let op en ga netjes met de natuur om, zoals het hoort. Dan hebben ze er zelf meer gevoel bij ik denk als je er zelf niet mee bent opgegroeid dan kun je het ook niet tegen iemand houden dat iemand daar niks mee heeft. Ik heb het altijd wel leuk gevonden maar ik wist er gewoon niet heel veel van af en nu nog steeds niet heel veel maar nu weet ik er wel wat meer over. En ik heb er wel meer oog voor natuurlijk waar je mee omgaat word je mee besmet. Het is wel zo jij ging al vroeg met je ouders dat soort dingen doen en daardoor ben jij geworden wie je bent en vind jij het ook gewoon zo geweldig dat je dit bent gaan doen die opleiding enz.. Ik denk van ja als je dat vroeger nooit van huis had meegekregen was de kans veel kleiner geweest dat je dat gedaan had. Iedereen is anders niet iedereen is perse zoals zijn ouders maar dat heeft echt wel te maken met invloeden van. Ik weet ook wel jouw ouders leggen er niet de druk op, helemaal niet. Ik denk als je er geen reet aan had gevonden dan hadden ze het ook prima gevonden. En dat is vooral belangrijk zoals ik al zei dat het niet gepusht wordt.
Zelfreflectie: moment dat ik mij bewust was van een verandering in mijn leefomgeving (gericht op natuur)
Ik had een stageplek waar ik iedere dag heen fietste. Om daar te komen moest ik over een viaduct die over de A12 ging. Voordat je het viaduct op fietse zag je de snelweg niet doordat er heel veel bomen staan. Ik zag daar vaak eekoorns in de bomen. Op een dag toen ik daarheen fietste waren opeens alle bomen omgehaald en kon ik zo naar de snelweg kijken waar alle auto’s voorbij raasden. Ik voelde me boos en verdrietig ik was gehecht aan de bomen die daar stonden. Naast dat ze natuurlijk enorm belangrijk zijn voor het ecosyteem waren ze voor mij mooi uitzicht en gaven ze mij rust.
Daarnaast woon ik in een appartement die uitkijkt op de tuin van onze overburen. Het is een prachtige tuin met veel groen, erg gevarieerd. Er zijn hele grote bomen, kleine bomen en allerlei verschillende struiken. Verder veel verschillende vaste planten. De vogels zitten graag in de bomen en struiken en ondanks dat je ze niet altijd ziet hoor je ze wel altijd. Op een dag kwamen er nieuwe mensen wonen die een aantal bomen en struiken omhaalden. De planten eruit haalden waardoor er een grauwe lege tuin overbleef met voornamelijk veel omgeploegde aarde. Er rolden tranen over mijn gezicht. Ik was verliefd op het uitzicht op het mooie groene en op alle dieren die daar op afkwamen. In één klap was daar een einde aan gemaakt. Voor sommigen is het misschien raar dat ik veel waarde hecht aan planten en dieren. Maar ik voel mij er verbonden mee en het doet oprecht pijn als ik zie dat natuur kapot wordt gemaakt door de mens.
“The tree which moves some to tears of joy is in the Eyes of others only a Green thing that stands in the way. Some see Nature all Ridicule and Deformity, and by these I shall not regulate my proportions; and some scarce see Nature at all. But to the Eyes of the Man of Imagination, Nature is Imagination itself. “ William Blake