Sophie is een aantal jaar geleden in een depressie beland. Ze heeft een heftige periode doorgemaakt, maar ze is er gelukkig bovenop gekomen. Van tijd tot tijd spelen de negatieve gevoelens weer op, maar officieel ze is uit de depressie.
Tijdens de beginfase van mijn onderzoek had ik afgesproken met een aantal vriendinnen. Sopnie (een van mijn beste vriendinnen) vroeg naar mijn minor. Ik vertelde dat ik onderzoek ging doen naar rouw en dat ik mensen moest gaan interviewen. Ze zei meteen: "Ik weet een perfect iemand die je kan interviewen." Dus ik vroeg wie het was. Toen zei ze: "Ik." Ik dacht huh, welk dierbaar persoon is overleden in haar leven? Dus ik vroeg waarom. Toen vertelde ze dat ze heeft gerouwd om de persoon die ze was en niet meer is. In eerste instantie ging ik niet in op haar aanbod, omdat ik de focus had gelegd op mensen die een ander, dierbaar, persoon zijn verloren. Toch bleef het in mijn hoofd spoken. Dus toen we aankwamen bij de vrije ruimte, besloot ik Sophie te vragen of ik haar toch mocht interviewen. Als er iets is wat ik tot die tijd heb geleerd van mijn onderzoek, is dat rouw vormen en maten aanneemt die ik nooit had verwacht.
Reflectie:
Wat mij het meeste is bijgebleven is dat Kim zich nog niet eenzaam heeft gevoeld. Ze heeft steun van haar zus en moeder. Echter ervaart ze geen steun meer van haar naaste omgeving, zoals vrienden en familie.
Ze vertelde ook dat ze veel heeft geregeld na het overlijden van haar oma, omdat haar moeder die hulp hard nodig had. Dit zorgde er wel voor dat Kim haar gevoelens gedurende die periode heeft weggestopt, zodat ze kon functioneren. Hierdoor kwam haar verdriet er later uit op werk. Een moment waarop het eigenlijk niet kon. Ook vertelde ze dat Jesse, haar vriend, haar confronteerde met het feit dat ze sneller geïrriteerd en vlakker in haar emoties was. Dat was confronterend, maar die confrontatie heeft ze wel nodig. Het is makkelijker om de confrontatie uit de weg te gaan.
Ze kan nu niets moois aan rouw. Een tijdje na het interview gaf ze wel aan een sterkere band met mij te voelen na het delen van haar verhaal en beleving. (dat vind ik een van de mooie elementen van rouw, je kan een diepere emotionele band creëren met andere mensen)
Rood was de lievelingskleur van haar oma. Zoë stond blauw het mooist en Kim rood.
Op de lievelingsfoto van Kim had haar oma een prachtige blauwe, volgens mij satijnen, blouse aan. Ze straalde.
Haar oma was altijd aan het dansen. Ze was ook altijd bij kims verjaardagsfeest aanwezig, op de dansvloer, samen met haar vrienden.
Haar oma zag er altijd proper uit. Ze ging altijd netjes de deur uit. Kim ook, maar dat was Kim zelf nog niet opgevallen.
Haar oma was heel opgeruimd. Ze maakte het netjes voor de poets.
Kim vrolijkte op tijdens het delen van herinneringen.
Het voorwerp wat ze assosieert met haar oma is een wijnglas, natuurlijk gevuld met wijn.
Ze zei dat niemand haar begrijpt, omdat niemand hetzelfde heeft meegemaakt. (-> Is dat zo?)
Haar oma droeg graag gekleurde kleding met print, maar niet 2 printen op elkaar. Dat kon echt niet.
Haar been was geamputeerd.
Wat ik me ook nog heel levendig herinner is kims verjaardagsfeest. Dit was flak voor het overlijden van haar oma. Kim had het er al een tijdje zwaar mee, maar op het einde van de avond brak ze. We zaten op de trap in haar appartement, ik had mijn armen om haar heen en ze huilde tranen met tuiten. "wat moet ik zonder haar diede? wat moet ik zonder haar?".
Vormgeving en voorbereidimg interview:
- We gingen een stukje lopen. Uiteindelijk zijn we aan een picknick tafel gaan zitten en keken we uit over het water.
- Mijn focus lag op hoe haar rouwproces voel(de), waarom ze het definiëerd als rouw en wat er is veranderd aan haar als persoon.
- We spraken om 17:00 af, dus ik hoefde geen eten voor te bereiden.
- Flesje water meegenomen.
Vormgeving en voorbereidimg interview:
- vragenlijst voorbereid
- ik heb gekookt om samen te lunchen van te voren
- fles water meegenomen
- rondje wandelen van ongeveer 1 uur door een rustig natuurgebied
- fles water meegenomen
- opname op telefoon, in de jaszak
Sophie heeft me geïntroduceert aan een soort rouw die ik nog niet kende. Het heeft mij een nieuw perspectief geboden en mijn visie verbreedt. Dat vind ik heel bijzonder en daar ben ik erg blij mee. Het was een soort rouw die ik nog niet kende. Nu ik terugkijk naar een bepaalde periode in mijn leven, denk ik dat ik ook heb gerouwd door het tijdelijke verlies van mezelf. Qua situatie is het niet te vergelijken met Sophie, maar we hebben beide gerouwd om iemand die we niet meer waren of niet meer zijn.
Interview Rouw – het verlies van een dierbare
Naam geïnterviewde:
Hoe heet de dierbare die je bent verloren?
Wat was jouw relatie tot …? Familie, vrienden etc.
Hoe is … ter overlijden gekomen?
Hoe lang geleden ben je … verloren?
Hoe oud was … toen hij/zij overleed?
Hoe oud was jij toen het gebeurde?
Vind je het lastig om hier over te praten?
Vind je het lastig om een gesprek te starten over de gedachtes en gevoelens die je ervaart sinds … is overleden?
Hoe heb je de eerste dagen en weken ervaren sinds het overlijden van …?
Zijn er specifieke momenten gedurende je rouwproces die je zijn bijgebleven?
Hoe ervaar je nu het rouwen?
Waar heb je tot nu toe het meeste moeite mee gehad?
Heb je steun ervaren van je omgeving? Zo ja, op welke manier?
Heb je je ergens schuldig over gevoeld of voel je je ergens schuldig over?
Voel je je ooit eenzaam of heb je je ooit eenzaam gevoeld in je verdriet?
Ben je ergens bang voor? Zo ja, waar ben je bang voor?
Heb je (professionele) hulp gehad voor rouwverwerking? Zo ja, welk advies of vraag is je het meest bijgebleven?
Welke herinneringen of gedachtes komen naar boven als je aan … denkt?
Welke karaktereigenschappen waren typerend voor …?
Wat was zijn/haar favoriete tijdsbesteding? – Had hij/zij hobby’s?
Welk voorwerp komt in je gedachten op als je aan … denkt?
Welke plek associeer je met …?
Wat voor kleding droeg … veel?
Wat is je favoriete herinnering van …?
Heb je een lievelingsfoto van …? Mag/kan ik die foto zien?
Op mijn moeders verjaardag zat ik op de bank een wijntje te drinken, omringt met familie. Toen moest ik denken aan kim en haar oma. Toevallig zit mijn oma op de achtergrond.
Reflectie
Sophie was rond 17:00 bij mij. We gingen een rondje wandelen, maar uiteindelijk zijn we na een minuut of 10 op een picknick bank gaan zitten, die uitkeek over de Aa. Ik moest blijven opletten dat het een interview bleef en dat we niet gingen praten als vriendinnen. Dat was best lastig, maar het is redelijk goed gelukt. Twee dingen dingen zijn mij het meeste bijgebleven:
Vroeger, voor haar depressie, was Sophie een hele vrolijke, spontane meid. Een 'het glas is half vol' persoon. Sinds haar depressie is ze meer een doemdenker geworden, zoals ze zelf zegt. Ze merkt op alle aspecten in het dagelijks leven dat er meer negativiteit in haar zit. Ze is ervan overtuigd dat dit voor altijd zo blijft.
Op een gegeven moment vertelde Sophie over theorie de ze heeft geleerd op haar opleiding geneeskunde. Vrij recent zijn de regels in het ziekehuis verandert betreft het begeleiden van mensen, waarvan een dierbare is overleden in het ziekehuis. Eerst vertelde de dokters dat je vijf fases van rouw zou doormaken. Echter is deze theorie vervangen door 'the in the box' theorie. Dit hebben ze gedaan, omdat veel mensen niet volgens de vijf fases van rouw rouwen. Hierdoor kwam het veel voor dat mensen kampten met schaamte en onzekerheid, omdat ze niet op de juiste manier zouden rouwen.
Een beeld wat ik voor me zag: een persoon gestyled in elegante, luchtige, blauwe met witte kleding (geïnspireert op kims favoriete foto van haar oma). Ze zit er verslage bij op de trap in Kims appartement met een glas wijn.
Het was een verbeelding van het contrast tussen de mooie levendige herinneringen en het intense verdriet van kim.
The ball in the box theorie is als volgt:
Je hebt een box met daarin een knop. Dit is de trigger knop. In de box zit een bewegende bal, de rouwbal. In het begin vult de rouwbal bijna heel de box. Hierdoor hoeft er maar weinig te gebeuren waardoor jetriggerknop wordt geraakt. Naar mate de tijd verstrekt wordt de bal kleiner, waardoor je minder snel triggers ervaart. Rouw is er wel, maar het hoeft je niet direct te blokkeren in je dagelijkse functioneren. Aan de andere kant, het is niet zomaar voorbij. Hoewel het niet meer alle ruimte inneemt kan de pijn op een onverwacht moment zomaar toeslaan.
