Route

Van Dale Uitgevers (2023) omschrijft route als: "weg die je moet volgen om ergens te komen".

Ondanks de logische definitie van het woord, voelt dit niet passend bij wat er binnen dit onderzoek met een route wordt bedoelt. De weg wordt namelijk niet afgelegd met het oog op de eindbestemming maar net met de reis als doel. Bovendien suggereert het woord 'moet' in de zin een erg verolichtende houding terwijl de route binnen dit onderzoek eerder als houvast en richtlijn wordt gebruikt, waarvan afgeweken kan en mag worden. 

Binnen dit onderzoek wordt een route gedefinieerd als een aangeboden weg die je langs verschillende kunstwerken leidt.

Van Dale Uitgevers. (2023). Route. In Van Dale. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/route

 Verschil

Een route verwijst dus naar de weg die je aflegt terwijl een plattegrond je een overzicht geeft van de omgevind waarin je je bevindt. 

 Plattegrond

Van Dale Uitgevers (2023) omschrijft plattegrond als: "nauwkeurige kaart van een stad, dorp, terrein of gebouw".

Van Dale Uitgevers. (2023). Plattegrond. In Van Dale. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/route

Route

Een oplijsting van verschillende soorten routes en hoe ze worden weergegeven.

 Ziekenhuisroute

• Borden met nummers bij UZA (2021)
• Borden met nummers + letters + kleuren bij AZ Voorkempen (z.d.)

Wandelroute

• Plattegrond met gekleurde peilen door iDiscocover (z.d.)

• Plattegrond met gekleurde lijn & knooppuntborden met nummers door Routezoeker (2023)

Art Lebedev. (z.d.). The progress of the Odessa tram route map. Geraadpleegd op 3 febrruari 2023, van https://www.artlebedev.com/odessa/tram-map/process/

AZ Voorkempen (z.d.). Routes in het ziekenhuis. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://www.azvoorkempen.be/bezoek/wegwijs/routes-het-ziekenhuis

Edinburgh trams. (z.d.) Tram stops. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://edinburghtrams.com/plan-journey/route-maps-stops

iDiscover. (z.d.). Lei Yue Mun. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://i-discoverasia.com/walks/lei-yue-mun/

Routezoeker. (2023). Zwinwandelroute. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://www.routezoeker.com/wandelroutes/zwin-wandelroute

UZA. (2021). In het ziekenhuis. Geraadpleegd op 3 februari 2023, van https://www.uza.be/routes

 Plattegrond

Veel routes maken gebruik van een plattegrond. Hieronder enkele voorbeelden van plattegronden, met of zonder route.

Nina Simon

The participarty museum

Simon (2010) geeft aan dat maps in musea vaak heel abstract zijn en niet helpen om inzicht te krijgen in wat je waar kan doen en wat te verwachten. Zeker wanneer je nog niet vaak in een museum bent geweest. Zij geeft aan dat de bezoekers nood hebben aan persoonlijke 'entery-points'. Het belang van deze gepersonaliseerde benadering is enerzijds het kaderen van de ingangservaring op een manier dat de bezoeker zich gewardeerd voelt en anderzijds biedt het de bezoekers kansen om hun reeds bestaande interesses uit te verdiepen en geeft het hen vertrouwen om uit te breiden naar meer uitdagende en onbekende mogelijkheden.

Als praktijkvoorbeeld haalt Simon (2010) een pretparkmap aan. Hun map bevat vaak een uitleg per atractie en een 'must-do' deel met verschillende opties: kinderen, tieners, ouders; bezoekers met bepertke tijd, ... Dit geeft bezoekers veel meer informatie en helpt hen verder.

Simon, N. (2010). The Participatory Museum. https://openlibrary.org/books/OL24620102M/The_Participatory_Museum?v=2

I Like Museums

Praktijkvoorbeeld

Dit praktijkvoorbeeld wordt besproken door Simon (2010) in The Participatory Museum. Er werd een website gelanceerd waarop bezoekers konden kiezen wat ze leuk vinden, en op basis daarvan een pad kregen.

Het was een verzameling van musea in Noord-Oost-Engeland.

Enkele voorbeelden van routes zijn: 'I like military museums', 'I like keeping the kids happy' and 'I like a nice cuppa'.

Dit speelt in op het persoonlijk benaderen van de museumbezoekers. Ondanks er een keuzevrijheid is kan er echter niet echt gesproken worden van het maken van een bewuste keuze. Dat doet de tool namelijk voor jou. Het project is niet specifiek gericht op jongvolwassenen, als bestaat de kans dat er enkele routes tussen zitten die dat wel zijn. Dit is moeilijk in te schatten aangezien de tool niet langer meer actief is.

Simon, N. (2010). The Participatory Museum. https://openlibrary.org/books/OL24620102M/The_Participatory_Museum?v=2

Heroes - Mortals and Myths in Ancient Greece

Praktijkvoorbeeld

Ook dit praktijkvoorbeeld wordt besproken door Simon (2010) in The Participatory Museum. Het betreft een tijdelijke tentoonstelling in het Walters Arts museum. Bij de ingang kozen de bezoekers, al dan niet op basis van een quiz, welk Grieks mythologisch figuur bij hen past. Op basis daarvan krijgen ze een ID kaart met werken die hieraan gelinkt zijn. De tentoonstelling wordt niet aangepast maar de ID kaart dient als filter om te navigeren door de tentoonstelling.

Dit speelt opnieuw in op het persoonlijk benaderen van de museumbezoekers. Ondanks er een keuzevrijheid is kan er echter niet echt gesproken worden van het maken van een bewuste keuze. Bij het kiezen van een mythologisch figuur kan je namelijk moeilijk inschatten wat voor werken of route je te wachten staan. Wel biedt deze ervaring veel vrijheid aan de bezoeker om te kiezen waarbij ze stilstaan, hoe lang ze stilstaan bij deze werken en welke weg ze afleggen. Er is niet terug te vinden of deze routes ontwikkeld zijn voor jongvolwassenen, al zouden deze wel tot de doelgroep kunnen behoren. De quiz maakt de ervaring interactief wat een belanrgijk punt is voor jongvolwassenen. Bovendien hebben ze de mogelijkheid om ook zonder de quiz een figuur te kiezen. Dit maakt dat het ook snel vooruit kan gaan. Het is echter niet duidelijk of de uitleg die voorzien is ook kort en duidelijk is en of er ruimte is om er een sociale ervaring van te maken. 

Simon, N. (2010). The Participatory Museum. https://openlibrary.org/books/OL24620102M/The_Participatory_Museum?v=2

Tate Modern

Praktijkvoorbeeld

Ook dit praktijkvoorbeeld wordt besproken door Simon (2010) in The Participatory Museum. Tate Modern lanceerde verschillende routes op basis van mood of interesse. Zo was er de 'I've just split up' tour en de 'I'm an animal freak' tour. Dit laat bezoekers toe om snel een startpunt / ingangspunt te vinden en aan te sluiten bij hun persoonlijkheid. 

Dit speelt opnieuw in op het persoonlijk benaderen van de museumbezoekers. Er is opnieuw keuzevrijheid waaruit de bezoekers een bewuste keuze kunnen maken. Het is echter niet duidelijk of er routes voldoende afgestemd zijn op jongvolwassenen.

Simon, N. (2010). The Participatory Museum. https://openlibrary.org/books/OL24620102M/The_Participatory_Museum?v=2

Bokrijk

Praktijkvoorbeeld

Bokrijk biedt 5 verschillende ervaringen waarvan 3 routes en 1 digitale gidsing aan aan de museumbezoekers. Deze zijn alle voorzien van een thematische titel, een korte uitleg, de museumdelen en de tijdsduur. De routes die ze aanbieden zijn de volgende: 

• Vakmanschaproute
• Tijdens deze route verdiep je je in het verhaal van brood bakken en bier brouwen en ontdek je hoe vakmensen het vandaag doen. Je kan bovendien zelf aan de slag gaan in de atelierruimtes.
• Bokrijkroute
• Deze route behandelt de hoogtepunten van het museum.
• Breugelgameroute
• Deze route is een interactieve game die je spelenderwijs kennis doet maken met Bokrijk en Pieter Breugel.
• De Sixties
• Dit vormt een klein deel van het museum waar je via schermen kan kiezen uit verschillende gidsen die je doorheen dit deel begeleiden. Er wordt gebruik gemaakt van interactieve beeldschermen.

De routes voldoen aan enkele vereisten van de jongvolwassenen. Zoals het aangeven van de duurtijd, het werken met een rode draad en het voorzien van een korte uitleg. Bovendien is er ruimte voor interactie en om actief aan de slag te gaan, wat aansluit bij de noden van jongvolwassenen. Daarnaast is er in de ateliers ook ruimte om samen aan de slag te gaan en een sociale ervaring te creëren. Vervolgens zijn er opnieuw verschillende mogelijkheden en ruimte tot het maken van een bewuste keuze.

Vzw Domein Bokrijk. (2023). Routes in het museum. Bokrijk. Geraadpleegd op 15 mei 2023, van https://bokrijk.be/en/node/117

Guggenheim Bilbao

Praktijkvoorbeeld

Guggenheim Bilbao biedt verschillende routes aan. Zowel gewone routes al familieroutes. Enkel bij de familieroutes is er een vermelding van interactie, activiteiten en materiaal, specifiek voor kinderen. De routes zijn voorzien van een titel, rode draad, korte uitleg en tijdsduur. 

Er zijn opnieuw voldoende opties en de mogelijkheid om een bewuste keuze te maken. Het lijkt er wel op dat er enkel interactie voorzien is op maat van kinderen. Wel vinken de routes enkele vereisten af zoals de nodige informatie vooraf.

Guggenheim Bilbao. (2023). Visit. Geraadpleegd op 15 mei 2023, van https://www.guggenheim-bilbao.eus/en/routes

MSK Schoonvolk! audiogids

Praktijkvoorbeeld

In het MSK is er een Schoonvolk! audiogids. Schoonvolk! is het jongerencollectief van het museum, bestaande uit jongeren en jongvolwassenen tussen de 16 en 26. De audiogids is ontworpen door het jongerncollectief vanuit hun visie. Ze snijden verschillende actuele thema's aan zoals mentale gezondheid, gelijke kansen, privileges, macht en mode.

Naast de Schoonvolk! stops bevat de audiogids ook kunsthistorische informatie bij de hele museumcollectie, LGBTQ+ verhalen, muzikale verklankingen van kunstwerken en audiodescripties voor blinden en slechtzienden.

Een route voor en door jongvolwassenen. Voor het eerst lijkt de inhoud ook echt aan te sluiten bij de leefwereld van de jongvolwassenen. Eerder in het onderzoek werd aangegeven dat ze zich bezig houden met erfelijke problemen en zaken als mentale gezondheid bespreekbaar willen maken. Deze onderwerpen komen aan bod in deze route. Daarnaast zijn er in het museum verschillende routes waar uit men kan kiezen. Er is wel slechts één schoonvolk! route. Binnen deze route is er wel vrijheid om af te wijken van de route. De schoonvolk! werken zijn aangeduidt met een uitroeptekenen, maar je bent dus niet verplicht om een vaste route te volgen. 

De audiogids biedt ook de mogelijkheid tot meer informatie, iets wat voor de jongvolwassenen belangrijk bleek te zijn. 

Tot slot is het niet helemaal duidelijk of er ruimte is voor interactie en sociale ervaringen.

MSK Gent. (2023). Schoonvolk! audiogids. Geraadpleegd op 15 mei 2023, van https://www.mskgent.be/programma/schoonvolk-audiogids

KMSKA

Praktijkvoorbeeld

In het KMSKA zijn er ook verschillende routes. Bij elke route hoort een audiogids die je kan beluisteren via de app waar je ook steeds informatie terug vindt over de kunstwerken. De routes hebben een algemene omschrijving en een indicatie van de tijdsduur. Ze hebben elks een unieke titel en de weg naar het volgende kunstwerk wordt steeds in de app beschreven.

Er zijn opnieuw verschillende routes wat keuzemogelijkheden biedt. Het is echter iets minder evident om een bewuste keuze te maken aangezien de omschrijving van de routes eerder vaag is en het niet heel duidelijk s wat je van de routes kan verwachten. Ondanks er in de app korte informatie over de werken is opgenomen, is het niet mogelijk om extra informatie te verkrijgen. Ook afwijken van de route is moeilijk omdat de wandelweg steeds beschreven wordt vanuit het voorgaande kunstwerk. Deze beschrijving is bovendien niet heel duidelijk. 

Er is geen mogelijkheid tot interactie en ook geen ruimte voor het creëren van een sociale ervaring. 

Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. (2023). KMSKA (versie 1.14) [mobiele applicatie software]. Geraadpleegd van https://play.google.com/store/apps/details?id=be.kmska.app

Tjitske Hartstra

How can routing support the story of a museum

Ruimtelijk ontwerper Tjitske Hartstra (z.d.) gaat op zoek naar de manier waarop bezoekers door een museum worden geleid om verschillende tentoonstellingsruimtes en kunstwerken te ervaren. Het artikel legt uit dat de routing in een museum van invloed is op hoe bezoekers het museumverhaal begrijpen en ervaren. Verschillende manieren van routing, zoals het lineaire pad en het labyrinthische pad, kunnen worden gebruikt om het verhaal van een museum te ondersteunen. Door de routing te ontwerpen op basis van het gewenste verhaal, kan een museum een duidelijke narratieve structuur bieden aan bezoekers en hen helpen om het verhaal op een coherente manier te begrijpen.

Ik neem hieruit voornamelijk mee dat niet enkel de rode draad en de kunstwerken belangrijke onderdelen zijn van een museumroute, maar ook het pad zelf, de weg die de bezoeker aflegt.

Hartstra, T. (z.d.) How can routing support the story of a museum. Inside. Geraadpleegd op 15 mei 2023, van https://inside.kabk.nl/pdf/tjitske.pdf

Jongvolwassenen

Eerst en vooral wordt er uiteraard gekeken naar wat de noden zijn van jongvolwassenen tijdens een museumbezoek. Hier kan je meer over terugvinden in de tentoonstelling 'Kenmerken en behoeften van jongvolwassenen'.

Vrijheid

Binnen dit onderzoek wordt de museumroute ingezet als tool en kader om vrijheid te bieden aan jongvolwassen museumbezoekers. Een onvermijdelijke vereiste is dan ook dat de museumroute vrijheid biedt aan de museumbezoekers. Hier vind je meer over in de tentoonstelling 'Vrijheid'.

Museumroute

Wanneer is er nu sprake van een geslaagde museumroute? Dit hangt uiteraard af van wat het doel is. Binnen dit onderzoek wordt de museumroute ingezet om vrijheid te creëren voor jongvolwassenen tijdens het museumbezoek. De criteria van deze museumroute zijn dan ook verwoven met de twee bovenstaande elementen, namelijk vrijheid en jongvolwassenen. De museumroute wordt uitgelicht tijdens een focusgroepgesprek en een museumbezoek die zijn terug te vinden in de centrale hal.