Emily Huurdeman

10 september 2021 – startgesprek

Het startschot van het academiejaar was meteen het startschot voor het uitvoeren van mijn onderzoeksplan. Hiervoor ging ik in gesprek met Emily Huurdeman.
In dit gesprek werd mijn onderzoeksplan kort overlopen en kreeg ik de kans om enkele vragen te stellen. De vragen die besproken werden:

• Welke vorm kan het artistieke element in mijn onderzoek aannemen?
• Ik weet niet goed hoe ik nu juist van start moet gaan of waar te beginnen. Heb je hier een goede raad voor?

De antwoorden op deze vragen zijn hieronder terug te vinden.

Artistiek

Uit dit gesprek haalde ik dat het artistieke element in een onderzoek niet altijd zo groot hoeft te zijn als dat ik in eerste instantie dacht. Het artistieke element kan gaan over de vormgeving of over hoe je jongvolwassenen prikkelt en benaderd die geen interesse hebben in kunst. Hoe je hun aandacht trekt met vormgeving of zelfs met kledij?

Onderzoeksvraag

In dit gesprek kwam naar voren dat er eigenlijk nog onderzoeksvragen voor mijn huidige onderzoeksvraag komen, namelijk:

• Hoe motiveer je jongeren die geen interesse hebben in kunst, om naar kunst te gaan?
• Hoe maak ik jongeren warm om deel te nemen aan / te kijken naar kunst?

Daarbij komen volgende deelvragen kijken:

• Waarom hebben jongeren geen interesse in kunst?
•  Hoe kan hun interesse geprikkeld worden?

Actie

Het was me niet helemaal duidelijk waar ik nu juist moest beginnen. Het onderzoek leek zo'n grote berg en ik vond de juiste route om te beginnen klimmen maar niet. Uit dit gesprek neem ik mee dat ik gewoon de eerste stap moet zetten. Ik kan nog altijd mijn route herberekenen. Maar je moet gewoon beginnen met de eerste stap. Bij mij is dit dus nagaan of er mensen zijn die geen interesse hebben in kunst en bedenken waar ik deze mensen mogelijks zou kunnen vinden.

Tentoonstelling: Jongvolwassenen

Hoe ga ik nu echt van start?

Na het opstellen van een onderzoeksopzet en literatuur te verzamelen luidde de vraag: hoe ga ik nu echt van start? Het startgesprek met Emily Huurdeman heeft hier inzicht in gegeven. 

Na het startgesprek blijkt dus dat ik nog enkele stappen terug moet gaan en dat er eigenlijk nog enkele vragen voor mijn onderzoeksvraag komen. Ik besluitt mijn plan even op te plooien, maar het wel op zak te houden. Ik start mijn onderzoek met volgende vragen:

• Zijn er jongeren die geen interesse hebben in kunst?
• Waarom hebben deze jongeren geen interesse in kunst?
• Hoe motiveer je deze jongeren om deel te nemen aan kunst / te kijken naar kunst?

Na het antwoord op deze vragen te zoeken, kan ik mijn onderzoeksplan weer even open vouwen en kijken of ik nog op de juiste route zit, of dat de route (of het plan) moet bijgestuurd worden. Ik neem mee dat ik niet telkens een volledige onderzoeksopzet dien uit te werken, maar dat deze als leiddraad kan dienen.

Ik ga van start met de eertse vraag.

Tentoonstelling: Vrijheid

Jongvolwassenen en het museum

Dit onderzoek vindt plaats binnen de museumcontext. Het museum vormt dan ook een belangrijke plek binnen dit onderzoek. Wanneer er binnen dit onderzoek over het 'museum' wordt gesproken, wordt er steeds verwezen naar het beeldende kunst museum.

In dit onderdeel wordt ingezoomd op de jongvolwassenen in het museum. Dit onderzoek focust zich echter niet op het museum als instituut. Het zal dus ook niet onderzoeken wat het museum juist is, wat de taken van een museum zijn of waarom een museum belangrijk is. 

Daarnaast wordt er binnen dit onderdeel ruimte genomen om met respondenten in gesprek te gaan en het museum te bezoeken, om praktijkgericht onderzoek te doen. De jongvolwassenen worden nauw betrokken in dit onderzoek vanuit een geloof in participatie en het luisteren naar de mening en noden van jongvolwassenen zelf.

Zie je het?

Voel je het?

Volg je het?

Tanya Hermsen

16 oktober 2021 – expertgesprek

Achtergrond - Tanya Hermsen

Tanya Hermsen is werkzaam bij KAVKA onder anderen als projectverantwoordelijke van Take Over. Dit is een artistiek project dat vertrekt vanuit het idee dat kunst een broedplaats en motor is voor innovatie. Het brengt jongeren met artistieke ambities samen met politici, onderzoekers, ondernemers, ...

Gesprek - respondenten

De centrale vraag van dit gesprek is hoe ik mijn respondenten kan bereiken.

Ik schets kort mijn onderzoek: Hoe kan ik voor jongeren en jongvolwassenen die aangeven geen interesse te hebben in kunst, een betekenisvolle ervaring met kunst creëren?

Vervolgens komt er in het gesprek voornamelijk naar voor dat ik mijn groep respondenten duidelijker moet afbakenen. Eerst en vooral duidelijker afbakenen in leeftijd, maar ook in de reden waarom er geen interesse is, bijvoorbeeld dat kunst te elitair is of dat ze te weinig kennis hebben.

Tot slot geeft ze nog aan af te bakenen met behulp van een extra factor, bijvoorbeeld kansarmen. Zo kan ik organisaties aanspreken die met deze specifieke doelgroep te werk gaan.

Reflectie - Wat neem ik mee? 

Uit dit gesprek neem ik voornamelijk mee dat ik me heel bewust moet zijn van mijn respondenten groep en hier heel bewuste keuzes in moet maken.

Op dit moment in mijn onderzoek houd ik deze groep bewust vrij ruim en open. Ik wil nu nog niet focussen op een reden waarom er geen interesse is, of een extra factor toevoegen zoals kansarmen omdat ik momenteel nog geen zicht heb op de redenen waarom jongeren en jongvolwassenen geen interesse hebben in kunst en geen zicht heb of er extra factoren zijn die steeds terugkomen zoals kansarm of laagopgeleid. 

Jongvolwassenen en kunst

Het begon allemaal met jongvolwassenen in mijn omgeving die geen interesse in kunst blijken te hebben. Is dat ook echt zo? 

Uit het startgesprek kwam 'het café' naar voren als locatie waar ik mogelijks jongeren en jongvolwassenen kan vinden en aanspreken die geen interesse hebben in kunst. Ik ga dus op café met als doel te achterhalen of er effectief jongeren en jongvolwassenen zijn die geen interesse hebben in kunst. 

Tentoonstelling: Museumroute

Met de inzichten van de expertgesprekken zet ik mijn zoektocht naar respondenten verder. 

Naast mijn persoonlijke contacten, contacteer ik ook enkele studentenverenigingen en trek ik opnieuw naar café de Zwaan. 

Ik stel mijn eerste respondentengroep samen, en interview de leden individueel. Gaandeweg groeit de respondentengroep, langzaam maar zeker.

Nu ik weet dat er jongeren zijn die geen interesse hebben in kunst, is het tijd om te gaan achterhalen waarom. 

Ik wil graag enkele jongeren interviewen. Ik loop er echter enorm tegen aan jongeren gemotiveerd te krijgen om deel te nemen aan een onderzoek over iets waarin ze geen interesse hebben.

Na het uitputten van mijn persoonlijke contacten, ga ik te raad bij Tanya Hermsen en Paul van der Heyden. 

Paul van der Heyden

16 oktober 2021 – expertgesprek

Achtergrond - Paul van der Heijden

Paul van der Heijden is alumni van de master Kunsteducatie aan Fontys. Hij geeft momenteel les in muziek en virtual en augmented reality. 

Gesprek - Hersenspinsels

De centrale vraag van dit gesprek is hoe ik mijn respondenten kan bereiken. Ik schets kort mijn onderzoek: Hoe kan ik voor jongeren en jongvolwassenen die aangeven geen interesse te hebben in kunst, een betekenisvolle ervaring met kunst creëren? Vervolgens mondt het gesprek uit in een soort brainstorm waarin verschillende ideeën naar voren komen om jongeren te bereiken of jongeren te prikkelen. Hieronder de ideeën die naar voor kwamen: 

• Waar komt mijn respondenten groep samen? 
• café
• festivals
• studentenclubs
• Studenten?
• Scholen
• Studentenclubs
• Werknemers?
• Interimbureau’s
• Intrinsieke motivatie
• Hoe kan je de kracht van kunst gebruiken om je groep te bereiken?
• Biesta: Waarde van kunst
• Iets creëren waardoor ze geprikkeld worden
• kunst in de openbare ruimte
• Concrete ideeën
• VR-bril: je kan deelnemers eender waar iets laten ervaren en hun kunstinteresse prikkelen
• QR-code:
• kunstwerk hierachter plaatsen
• zoektocht
• met opdrachten en vragen: 'Heb je interesse in kunst? Ga naar ... Heb je geen interesse in kunst, ga naar ...'.
• Gesprektafel ergens neerzetten:
• Je kan ook in gesprek gaan met mensen die wel interesse hebben in kunst: Waardoor ben jij geïnspireerd door kunst?

Reflectie - Wat neem ik mee? 

Ik neem hier vooral uit mee dat ik ook in het verzamelen van respondenten creatief kan zijn. Daarnaast vind ik het ook een interessante insteek om mensen te bevragen die wel interesse hebben in kunst, al zie ik dit eerder als een plan B en wil ik in eerste instantie wel in gesprek met mensen die geen interesse hebben in kunst. 

Zijn er jongvolwassenen die geen interesse hebben in kunst?

Details

Wanneer? 25 september 2021
Waar? Café De Zwaan Antwerpen
Wie? Jongeren en jongvolwassenen (18 - 25 jaar)
Wat?"Je hebt interesse in kunst, eens of oneens?"
Hoe? Selecte steekproef - gemakssteekproef

De gemakssteekproef is niet erg wetenschappelijk en vooral niet representatief voor de populatie. Het is wel ideaal voor een verkennend onderzoek en geeft antwoord op mijn vraag: Zijn er jongeren en jongvolwassenen die geen interesse hebben in kunst? Hoeveel dit er zijn is voor dit deel van het onderzoek niet relevant.

Werkwijze

Ik selecteer een café waarvan ik uit persoonlijke ervaring weet dat er vaak jongeren en jongvolwassenen te vinden zijn. In dit café spreek ik zo veel mogelijk mensen aan. Dit doe ik als volgt:

"Mag ik jullie even iets vragen? Ik heb een stelling voor jullie. Ik wil graag weten of je het eens of oneens bent. Klaar? Je hebt interesse in kunst. Eens of oneens?"

Wanneer ze het oneens zijn met de stelling, bevraag ik hun leeftijd om na te gaan of ze ook effectief binnen mijn respondentengroep vallen.

Halverwege mijn steekproef heb ik besloten de steekproef verder te laten afnemen door iemand anders. Ik heb haar uitgebreid gebriefd en haar op dezelfde manier de bevraging verder laten afnemen.

Bevindingen

De eerste helft van de steekproef was erg eentonig. Van de 15 bevraagden gaf iedereen aan dat ze interesse hebben in kunst.
De tweede helft was veel gevarieerder en daaruit kwamen 11 jongeren die geen interesse hebben in kunst en 8 die wel interesse hebben.

Van de in totaal 34 bevraagden gaven er dus 11 aan echt geen interesse te hebben in kunst. 2 hiervan bleken niet binnen mijn leeftijdsvoorwaarden te vallen en waren 26 en 27 jaar.

Hieruit kan ik concluderen dat er wel degelijk jongeren en jongvolwassenen zijn die geen interesse hebben in kunst.

Reflectie

Ik vond het ontzettend spannend om al deze mensen aan te spreken. Ik stapte samen met 2 goede kennissen het café binnen. Zo kon ik even de omgeving in me opnemen en had ik een 'veilige haven' om naar terug te keren.

Ik begon met het aanspreken van de tafel naast ons. Het liep best vlot. De meeste mensen waren heel toegankelijk en open. Wel merkte ik dat iedereen aangaf interesse te hebben in kunst. Ik vroeg me af of dit effectief het geval is, of dat ik mogelijks toch mijn eigen interesse in kunst laat doorstralen en het antwoord van mensen beïnvloed. Ik wou het risico niet nemen en vroeg één van mijn goede kennissen of zij de bevraging verder konden zetten.

Uit het tweede deel van de bevraging kwamen ook meer mensen naar voren die geen interesse hebben in kunst. Dit kan toeval zijn, maar dit risico wil ik liever niet nemen in het verdere verloop van mijn onderzoek.

Ik neem hieruit dus mee dat ik me erg bewust moet zijn van mijn eigen rol bij het praten / werken met de jongeren en jongvolwassenen. Het is belangrijk om na te denken hoe ik een veilige setting creëer waarin vrijuit gepraat kan worden.

Gesprekken met jongvolwassenen

Nu ik weet dat er jongvolwassenen zijn die geen interesse hebben in kunst, kan ik verder met mijn volgende deelvraag. Waarom hebben deze jongvolwassenen geen interesse in kunst? Om een antwoord te formuleren op deze vragen ga ik met hen in gesprek.

Ik kom op een splitsing te staan. Het feit dat de wrijving zich voornamelijk situeert op beeldende kunst en musea maakt het interessant om dit pad verder te volgen en af te wijken van mijn oorspronkelijke onderzoeksplan. Mijn verwachtingen als onderzoeker waren namelijk dat er wrijving op alle disciplines zat, dat er een alghele desinteresse in kunst was. 

Waarom hebben deze jongvolwassenen geen interesse in kunst?

Details

Wanneer? 10 december 2021
Waar? Online & Café De Zwaan Antwerpen
Wie? Jongeren en jongvolwassenen (18 - 25 jaar) die geen interesse hebben in kunst
Wat?"Waarom heb je geen interesse in kunst?"
Hoe? Interview - semi-gestructureerd interview

Werkwijze

Na de eerste steekproef op café maakte ik al kennis met enkele jongeren die geen interesse hebben in kunst en kon toen enkele contactgegevens bemachtigen om nog eens met hen over dit onderwerp dieper in gesprek te gaan. Ik contacteer hen en laat hen zelf de keuze om online even te bellen of om elkaar te ontmoeten in Café De Zwaan. Op deze manier wil ik het zo laagdrempelig mogelijk houden om met zo veel mogelijk van hen in gesprek te gaan. De overige gesprekspartners vind ik via Antwerpse studentenverenigingen en op basis van mijn eigen netwerk en hun kennissen. Van de momenteel samengestelde respondentengroep, lukt het om met 3 respondenten een gesprek in te plannen.

Ter voorbereiding van deze gesprekken neem ik de vragenlijst in verband met kunstinteresse door (Specker, E. et al., 2020). Hier haal ik inspiratie uit om mijn vragen op te stellen. Hieronder mijn voorbereiding van de gesprekken:

Wat fijn dat je even tijd hebt om met me in gesprek te gaan. Ik zal nog eens even kort kaderen waarover het gesprek gaat en de grotere context waar ik mee bezig ben. Ik ben namelijk masterstudent aan de Fontys hogeschool en ik doe onderzoek naar kunst en jongeren. Ik ben erg geïnteresseerd in jouw verhaal en jouw kijk en visie op kunst.

Zou je van jezelf zeggen dat je interesse hebt in kunst of niet?

Welke bijvoeglijke naamwoorden komen in je op als je aan kunst denkt of welke bijvoeglijke naamwoorden beschrijven jouw relatie tot kunst het beste?

Praat je vaak met mensen in je omgeving over kunst?

Heb je het gevoel dat je veel weet over kunst?

Kan je enkele kunstwerken opnoemen?

Wat is volgens jouw kunst?

Kan je tot slot zelf formuleren waarom je geen interesse hebt in kunst of wat er mist waardoor kunst je interesse niet wekt?

Het eerste gesprek voer ik met een kennis, die voldoet aan de eisen van de respondenten. Zo kan ik alvast de vragen eens uittesten en het gesprek oefenen.

Ondanks de jongeren mogelijks meer open zijn over hun desinteresse naar iemand die zelf ook geen of minder interesse heeft in kunst, besluit ik toch de gesprekken zelf te voeren. De mensen met wie ik in gesprek ga hebben eerder al open aangegeven geen interesse in kunst te hebben. Door zelf het gesprek aan te gaan kan ik hen betere bijvragen stellen en beter begrijpen wat ze willen vertellen.

Bevindingen

Een samenvatting van de gesprekken.

Lore - 22 jaar - Kunst is stoffig, oud, bizar

Er wordt steeds verwezen naar oude kunstwerken, saaie musea waarbij je zelf niets actief doet. Ze heeft bovendien weinig kennis van kunst. Kunst is niet praktisch of actief genoeg. Het is iets duur, voor de iets beter bedeelde mensen.

Pitinan - 23 jaar - Beeldende kunst staat ver van mij af

Beeldende kunsten spreken hem niet aan. Hij snapt het niet en het staat ver van hem. Ook hij heeft weinig kennis van kunst. Muziek anderzijds interesseert hem wel enorm.

Sofie - 19 jaar - Kunst is saai en dood

Ook hier wordt net als bij Lore meteen verwezen naar musea en tentoonstellingen. Ze zijn doods, kil en een beetje saai. Er valt weinig te beleven en de werken zijn vaak onbegrijpelijk.

Het valt op dat bij de bevraagden de wrijving voornamelijk op beeldende kunst en musea zit. Wanneer het over andere disciplines gaat, lijken ze wel interesse te hebben. Hier ligt iets interessant waar ik graag verder op inzoom.

Reflectie

Ondanks ik de interviews zelf heb afgenomen, heb ik het gevoel dat de bevraagden wel vrijuit konden spreken.
Ik probeerde dan ook heel bewust een veilige setting te creëren en aan te geven dat hun antwoorden heel waardevol zijn voor mijn onderzoek. Iets wat ik dus naar de toekomst zeker dien mee te nemen.

Ik sprak slechts met een hele kleine groep jongeren en jongvolwassenen. Deze groep is dus zeker niet representatief voor alle jongeren en jongvolwassenen van 18 tot en met 25 jaar die geen interesse hebben in kunst. Voor dit onderzoek zal ik echter wel verder aan de slag gaan met deze uitkomsten.

Specker, E., Forster, M., Brinkmann, H., Boddy, J., Pelowski, M., Rosenberg, R., & Leder, H. (2020). The vienna art interest and art knowledge questionnaire (VAIAK): A unified and validated measure of art interest and art knowledge. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 14(2), 172-185. https://doi.org/10.1037/aca0000205

Bovenstaande bevindingen worden ook bevestigd door verschillende bronnen waaronder De Sociale Staat van Nederland 2019 (Sociaal en Cultureel Planbureau, 2019) en het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2020 (NRIT et al., 2020). Zij geven aan dat musea en culturele instellingen moeite hebben met het bereiken van jongeren en jongvolwassenen. 

Deze bronnen geven een beeld van de recente stand van zaken. Door de pandemie die de daaropvolgende jaren de wereld trof, zijn meer recente cijfers niet erg bruikbaar binnen dit onderzoek. 

NRIT, CBS, NBTC, & CELTH. (2020, oktober). Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2020. Capita Selecta.

Sociaal en Cultureel Planbureau. (2019). De sociale staat van Nederland 2019. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.

Jongvolwassenen en het museum

Uit de eerdere gesprekken met jongvolwassenen die aangeven geen interesse te hebben in kunst blijkt dat er voornamelijk wrijving zit bij musea en beeldende kunst.

Om na te gaan of dit iets is dat bij meerdere jongvolwassenen leeft, herhaal ik de steekproef op café. Dit keer niet om te achterhalen of er jongvolwassenen zijn die geen interesse hebben in kunst, maar om na te gaan of er jongvolwassenen zijn die niet naar het (kunst)museum gaan. 

Op basis van de interviews met jongeren en de steekproef, vernauw ik het onderzoek naar musea en beeldende kunst. 

De onderzoeksvraag luidt als volgt: 

Hoe kan een betekenisvolle ervaring in het museum gecreëerd worden voor jongvolwassenen die zelden of nooit naar het kunstmuseum gaan? 

De derde vraag die in het startgesprek naar voren kwam, namelijk 'Hoe motiveer je jongeren om deel te nemen aan kunst / te kijken naar kunst?' kwam nog niet aan bod. Nu duidelijk is dat het onderzoek zich binnen de museumcontext bevindt, wijzig ik de vraag naar: 'Hoe ervaren jongvolwassenen het museumbezoek en waar hebben ze nood aan binnen het museum?'.

Zijn er jongvolwassenen die niet naar het museum gaan?

Bij de vorige bevraging bleek dat het café een goede locatie is om jongeren tussen 18 en 25 te vinden. Nu het onderzoek meer specifiek is ga ik dus, één jaar na de vorige bevraging, in hetzelfde café dezelfde bevraging houden, met een licht gewijzigde vraag.

Details

Wanneer? 23 september 2022
Waar? Café De Zwaan Antwerpen
Wie? Jongeren en jongvolwassenen (18 - 25 jaar)
Wat?"Je bezoekt nooit een kunstmuseum, eens of oneens?"
Hoe? Selecte steekproef - gemakssteekproef

De gemakssteekproef is niet erg wetenschappelijk en vooral niet representatief voor de populatie. Het is wel ideaal voor een verkennend onderzoek en geeft antwoord op mijn vraag: Zijn er jongeren en jongvolwassenen die niet naar kunstmusea gaan? Hoeveel dit er zijn is voor dit deel van het onderzoek niet relevant.

Werkwijze

De werkwijze is dezelfde als bij de vorige bevraging, met als enige verschil dat ik nu vanaf het begin een kennis inzet die de vragen stelt. Hieronder beschrijf ik nogmaals de werkwijze:
Ik selecteer een café waarvan ik uit persoonlijke ervaring weet dat er vaak jongeren en jongvolwassenen te vinden zijn. In dit café spreekt een goede kennis zo veel mogelijk mensen aan. Ik brief de kennis vooraf uitgebreid. De aanspreking gebeurt als volgt:

"Mag ik jullie even iets vragen? Ik heb een stelling voor jullie. Ik wil graag weten of je het eens of oneens bent. Klaar? Je bezoekt nooit een kunstmuseum, eens of oneens?"

Wanneer ze het eens zijn met de stelling, wordt hun leeftijd bevraagd om na te gaan of ze ook effectief binnen mijn respondentengroep vallen.

Bevindingen

Van de in totaal 37 bevraagden gaven er 25 jongeren aan nooit naar het museum te gaan. Hiervan vielen er 3 buiten de leeftijdsgrend. Twee bevraagden waren 27 en één bevraagde was slechts 17 jaar.

Hieruit kan ik concluderen dat er wel degelijk jongeren en jongvolwassenen zijn die niet naar het museum gaan.

Reflectie

Door iemand anders in de bevraging in te zetten, kon mijn enthousiasme niet doorstralen en is deze minder van invloed geweest op de antwoorden van de bevraagden. Anderszijds maakt dit dat ik geen bijvragen kan stellen en niet kan reageren op wat ze zeggen. Zo gaf mijn goede kennis aan dat één van de bevraagde zei dat die als kind er ooit wel was geweest maar sindsdien niet meer. Hij gaf dus in eerste instantie geen sluitend antwoord. Vervolgens antwoordde die dus met 'oneens'. Indien ikzelf de vraag had gesteld, had ik de vraag nog kunnen herformuleren en was het antwoord mogelijks anders geweest.

Ik neem hieruit mee dat het belangrijk is dat ik mijn eigen enthousiasme niet laat doorstralen maar het wel relevant kan zijn om zelf bertrokken te blijven bij de gesprekken en bevragingen om bij te sturen waar nodig.

Dagmar Baars

12 maart 2022 – expertgesprek

Achtergrond - Dagmar Baars

Dagmar Baars is de expert als het aankomt op mijn onderzoek. Naast een achtergrond in Beeldende Kunst werkt ze kunsten- en educetieve projecten uit en tot slot is ze aan de slag als Museumdocent en rondleider in het Noordbrabants museum waar ze vaak in aanraking komt met jongeren en jongvolwassenen.

Gesprek - Low-key

Ter opfrissing wordt het gesprek gestart met nog een heel kort te overlopen waar het onderzoek over gaat. De centrale vraag die ik in dit gesprek had luid als volgt:

Het onderzoek is uitgesteld naar volgend jaar wegens een drukke agenda. Hoe kan ik toch relevant bezig blijven met het onderzoek zonder me er telkens terug helemaal in te moeten verdiepen en grote stappen te moeten zetten?

Één van de mogelijkheden is om jongvolwassenen eens mee te nemen naar het museum en hen vrijuit te laten praten. Met hen in gesprek gaan en vragen stellen zoals ‘Als je nu alles zou mogen kiezen, wat heb je dan nodig nu?’.
Deze gesprekken kunnen opgenomen worden in een podcast formaat.

Het is belangrijk om een ‘common ground’ te vinden tussen jongvolwassenen en het museum. Elkaar te ontmoeten en te werken in de zone van de naaste ontwikkeling. Centrale vragen hierbij zijn:

• Hoe breng je het instituut en de doelgroep samen?
• Welke taal gebruik je?
• Waar liggen de noden van de doelgroep?

Een andere vraag die ik in dit gesprek naar voor bracht was hoe ik nog informatie van respondenten kan verzamelen zonder het klassieke gesprek. Dit kan bijvoorbeeld door hen opdrachten mee te geven in het museum en hen een vlog te laten maken over het beste en slechtste werk. Maar ook door met muziek te werken bijvoorbeeld.
Het is belangrijk vooraf na te denken wat je eruit wilt halen.
Vermijd verslagen of lange gesprekken maar ga eerder voor 5 woorden die ze in een box moeten steken.

Reflectie - Wat neem ik mee? 

Ik neem hier vooral uit mee om ook samen met jongvolwassenen eens naar een museum te gaan en hen daar vrijuit te laten spreken, te vragen wat ze nodig hebben, wat ze nu het liefste zouden doen, waar ze tegenaan lopen, wat ze moeilijk vinden, wat ze denken en voelen, …

Creatieve therapie

Om de vraag 'Hoe ervaren jongvolwassenen het museumbezoek en waar hebben ze nood aan binnen het museum?' te kunnen beantwoorden ging ik op zoek naar manieren om een ervaring vast te leggen. Dat leek niet zo evident. Laat staan het meten. Ik brainstorm over manieren om een ervaring vast te leggen.

Eerst en vooral is het belangrijk om het woord 'ervaring' te definiëren.

Met het woord ervaring bedoelt men vaak het vergaard hebben van kennis door ondervindend leren of experimenteren. Dit is zeker een correcte definitie, maar slaat op een andere betekenis van het woord ervaring. Binnen dit onderzoek slaat ervaring op een belevenis zoals John Dewey (1934) ervaringen bespreekt in Art as Experience.

Maar hoe leg ik deze ervaring nu vast?

Ik ga regelmatig met mijn omgeving in gesprek. Zo kom ik tijdens een informeel gesprek op het onderwerp 'creatieve therapie' uit.

Ik plan een gesprek in met creatieve therapeut Van Eekert om het te hebben over manieren om ervaringen vast te leggen.

Dewey, J. (1934). Art as Experience. Minton, Balch.

Eerder ging ik ook reeds in gesprek met Dagmar Baars. Uit dit gesprek kwam het idee om jongeren mee te nemen naar het museum en hen daar vrij te laten zijn, hen te vragen naar hun noden en wat ze graag anders zouden zien.

Daarnaast ging ik ook in gesprek met Tanya Hermsen over het vastleggen van een ervaring tijdens een museumbezoek.

Tanya Hermsen

15 oktober 2022 – expertgesprek

Achtergrond – Tanya Hermsen

Tanya Hermsen is werkzaam bij KAVKA onder anderen als projectverantwoordelijke van Take Over. Dit is een artistiek project dat vertrekt vanuit het idee dat kunst een broedplaats en motor is voor innovatie. Het brengt jongeren met artistieke ambities samen met politici, onderzoekers, ondernemers, ...

Gesprek – Museumbezoek

Ik sprak eerder reeds met Tanya Hermsen. Aan het begin van het gesprek herhaal ik kort de grote lijnen van mijn onderzoek en schets ik wat er is gebeurd sinds de laatste keer dat we spraken.

In dit gesprek stata het aankomende museumbezoek centraal. Als eerste worden enkele Antwerpse musea aangehaald die kunnen ingezet worden voor museumbezoeken die plaatsvinden binnen het kader van dit onderzoek. Zo komt het fotomuseum en MuHKA en het MAS ter spraken.

Het gaat over de bereikbaarheid en ongemakkelijkheid. Voor nieuwe museumbezoekers kan het ongemakkelijk zijn om de ingang te vinden, te weten waar je juist naar binnen moet, waar je moet zijn om een ticket te kopen. Dit kan ingezet worden in het onderzoek.

Daarnaast werd er ook aangehaald dat ik zelf heel dicht bij de respondentengroep sta, dus mijn eigen rol niet mag onderschatten en vanuit mijzelf mag en kan vertrekken.

Vervolgens zoomen we heel praktisch in op het geplande museumbezoek met respondenten. Er worden enkele documentatiemogelijkheden en activiteiten besproken zoals het stellen van 3 concrete vragen vooraf en deze identieke vragen achteraf opnieuw te stellen. Daarnaast zoomen we ook in op het financiële gedeelte. Zo geeft ze enkele tips mee zoals gratis inkom in musea op donderdagen en de mogelijkheid om financiële ondersteuning bij stad Antwerpen of Fameus aan te vragen.

Tot slot geeft ze nog als tip mee om de groep 18-25 jarigen meer te definiëren en af te bakenen en de boeken van Nina Simon als literatuur.

Reflectie - Wat neem ik mee? 

Ik wist wat ik uit het gesprek wou halen en dat loont. Ik heb enkele praktische tips en ideeën om aan het museumbezoek te beginnen. Zo neem ik het idee mee om vooraf en achteraf dezelfde vragen te stellen om na te gaan of het museumbezoek een invloed heeft op de visie van een museumbezoek van jongeren en jongvolwassenen. Dit werk ik verder uit in de voorbereiding van het museumbezoek.

Het idee van de bereikbaarheid en ongemakkelijkheid gooi ik niet in de vuilbak maar leg ik voorlopig naast me neer. Momenteel ben ik nog niet zeker of en hoe dit in mijn onderzoek past. Ik zoek nog hoe wat zich buiten het museum afspeelt, in het onderzoek past.

Tot slot neem ik de literatuurtip van Nina Simon mee. Meer specifiek, The Participatory museum, dat door meerdere gesprekpartners reeds werd aangeraden.

Jan Doms

19 november 2022 – expertgesprek

Achtergrond – Jan Doms

Jan Doms studeerde beeldhouden, kunst- en cultuurgeschiedenis en cultuurwetenschappen. 

Hij was reeds actief als directeur van Stichting Musische Vorming en als curator. Later stond hij mee aan de wieg van verschillende projecten en gezelschappen. 

Gesprek – Vrijheid

Na het kort schetsen van mijn onderzoek, volgt een anekdote van Jan Doms over jongeren die hij meenam naar het museum. De jongeren liepen snel door het museum en vroegen hem waarom hij zo traag door het museum liep. Ze begonnen te twijfelen en zelf langer en langer stil te staan bij de werken. Vervolgens zagen ze een leerkracht tegen een groep vertellen over de kunstwerken. Ze vroegen de leerkracht waarom die zo stond te zeuren tegen de leerlingen, ze kunnen zelf toch zien?

Na deze anekdote volgt een gesprek over vrijheid in het museum. Hieruit komen we samen op het idee om een ‘Handleiding voor vrijheid’ te ontwikkelen met mijn onderzoek.

Vervolgens geeft Jan nog enkele interessante plekken mee die ik zou kunnen betrekken in mijn onderzoek zoals de Verbeke Foundation en het Van Abbe museum in Eindhoven. Het eerste als positief en tweede als negatief voorbeeld.

Reflectie – Wat neem ik mee?

Na dit gesprek neem ik vooral de vrijheid mee. Dit zat reeds verworven in mijn onderzoek, zonder dat het benoemd werd.

Jan Schoolmeesters

27 oktober 2022 – coaching

Achtergrond – Jan Schoolmeesters

Jan Schoolmeesters heeft een brede achtergrond als lerarenopleider, kunsteducator, spelen en regisseur. Daarnaast is hij zelf alumni van de opleiding.

Gesprek – Brainstorm

Het gesprek is een aaneensluiting van ideeën en wandelpaden voor mijn onderzoek. De hoofdpunten / vragen die aan bod kwamen zijn de volgende:

·       Zouden jongvolwassenen wel naar een museum gaan waar je allemaal muziek kan luisteren?

·       Waar is mijn aandeel? Wat betekent kunst voor mij? Waar is mijn kantelpunt?

·       Kunstopleidingen boomen. Er is dus een grote interesse enerzijds en een grote desinteresse anderzijds.

·       Onbekend is onbemind

·       Wat is mijn levenslijn op vlak van beeldende kunst?

·       Hoe kan je mensen in contact brengen met bepaalde kunstwerken buiten het museum?

·       Kunstwerken dichter bij hen brengen om interesse te wekken

·       Hoe kan je mensen in contact brengen met niet beeldende kunstwerken in het museum?

·       Mechelen – het kunstuur

·       Blitse beeldvorming rond Van Gogh (de expo) en Frida Khalo zijn erg populair.

·       Wat zeggen deze bezoekerscijfers? Komen hier meer 18-25 jarigen op af?

·       ‘Hybride museum’

·       Afstand tot beeldend werk is te groot, ze snappen het niet, er is geen kennis.

·       Respondenten met een bodycam door het museum sturen. Wat zie je hier?

·       Het museum kan een soort metafoor zijn voor wat een museum teweeg brengt.

·       Het museum kan ook als aspect onderzocht worden om er dan dingen uit te trekken.

·       Zijn 18-25 jarigen misschien gewoon een oninteressante leeftijdscategorie voor musea en komen ze op latere leeftijd toch gewoon terug?

·       Durf rebels zijn

·       Haal de kunst uit het museum

Daarnaast bespreken we ook kort het coachende aspect en bespreken we kort wanneer en hoe frequent we samen komen en wat ik daarin verwacht van Jan Schoolmeesters als coach.

Reflectie – Wat neem ik mee?

Het gesprek heeft me even van de wijs gebracht. Ik dacht eindelijk wat vast te hebben, maar nu ben ik weer even van mijn pad geduwd door alle impulsen en ideeën.

Wanneer ik het even naast me heb neergelegd en daarna weer vastgepakt, neem ik vooral de vrijheid en het rebelse aspect mee. Mij niet laten tegenhouden door wat het museum nu is, of de beperkingen die een museum met zich mee zou brengen.

De ideeën om buiten het museum te treden en het museum als aspect te onderzoeken om elders toe te passen leg ik wel naast me neer. Ik kies heel bewust voor de museumcontext. Net omdat dit een plek van ontmoeting is.

Museumbezoek KMSKA - 01

De daad bij het woord voegen. Tijd om naar het museum te gaan! Aan de hand van enkele opdrachten leg ik de perceptie van jongeren van een museumbezoek voor en na het bezoek vast. Ze leggen zelf hun ervaring tijdens het bezoek vast en vertellen hier achteraf over. Tot slot verzamelen we hun noden tijdens het museumbezoek. Wat hadden ze graag anders gezien? Waar hadden ze nood aan voorn tijdens en na het bezoek?
Dit alles aan de hand van technieken uit de creatieve therapie. 

Het gesprek met Jan Doms doet de puzzelstukjes wat beter in elkaar passen.

Ik voelde als jongvolwassenne weinig vrijheid om mijn eigen keuzes te maken, mijn eigen interpretaties te vormen en mijn eigen gedachten te uiten wanneer het over beeldende kunst ging. 

Pas wanneer de nodige tools mij werden aangereikt om mijn eigen keuzes te maken en mijn plek in te nemen, kon ik genieten van een museumbezoek. 

Wanneer ik terugblik naar de informele gesprekken met jongvolwassenen merk ik dezelfde gevoelens van gebrek aan vrijheid en tools. Gegidste tours en uitgeschreven teksten nemen de mogelijkheid tot eigen keuzes of interpretaties weg. Voor een nieuwe museumbezoeker is alleen en zonder hulpmiddelen op pad gaan dan weer overweldigend. 

Ook Nina Simon (2010) benadrukt in The Participatory Museum het belang van het begeleiden van nieuwe museumbezoekers om comfort te creëren. 

We vergelijken de situatie even met een leersituatie aan de hand van de theorie van de zone van de naaste ontwikkeling van Vygotsky (1978). Wanneer de leerinhoud, of in dit geval de museumervaring, te ver buiten de zone van de naaste ontwikkeling ligt, is er weinig leerpotentieel. Door hulp aan te bieden binnen de zone van de naaste ontwikkeling, kan de leerder zich verder ontplooien en deze vervolgens zelfstandig zonder hulp uitvoeren.

De vraag is dus hoe we tools kunnen aanbieden die niet limiterend zijn, of anders verwoord, hoe we nieuwe museumbezoekers naar volledige vrijheid kunnen begeleiden. 

Simon, N. (2010) The Participatory Museum. Museum 2.0

Vygotsky, L.S. (1978) Mind in society: The development of higher psychological process. Cambridge

Lonneke Van Heugten

19 november 2022 – expertgesprek

Achtergrond – Lonneke van Heugten

 Lonneke Van Heugten is een cultuurwetenschapper en dramaturg, al omschrijft ze zichzelf als poëet-performer en workshopgever. Ze houd zich bezig met theater en cultuurbeleid.

Gesprek – Aanpak

Het gesprek start met enkele praktische zaken wat betreft de onderzoeksvraag en aanpak van het onderzoek. Zo zit ‘in het museum’ niet in de onderzoeksvraag, terwijl het onderzoek zich wel afspeelt in het museum.
Daarnaast wordt besproken dat de eerste trap van het vraagstuk is hoe je de doelgroep interesseert/verleid om zich open te stellen voor een museumervaring. Kan ik jongeren warm maken om vervolgens andere jongeren warm te maken?

Lonneke geeft ook aan dat ‘interesse delen’ nog te vaag omschreven is en ik dit aspect duidelijker moet vormgeven en uitschrijven.

Vervolgens worden in het gesprek enkele onderwerpen naar boven gehaald die intressant kunnen zijn voor mijn onderzoek:

-       Booktok: kan er gelijkaardige beweging voor musea worden gecreëerd?

-       Welke methoden zijn er al ontwikkeld om jongeren en jongvolwassenen naar het museum te brengen?

-       Welke methoden zijn er al ontwikkeld om jongeren en jongvolwassenen aan te zetten tot andere dingen?

Er komt naar boven dat mijn centrale doel is om de ervaringskennis van de jongeren en jongvolwassenen te vergroten.

Een interessant voorbeeld / bron is Bruno Van den Elshout met Whatever the weather. Dit toont aan dat de uitnodiging enorm belangrijk is.

Tot slot word de mogelijkheid besproken om 2 zaken tegenover elkaar te plaatsen in het onderzoek. Bijvoorbeeld: veel vrijheid versus strikte structuur.

Reflectie – Wat neem ik mee?

Ik neem uit dit gesprek vooral mee dat ik mijn onderzoeksvraag nog beter moet formuleren en duidelijker uitschrijven wat ik met deze vraag bedoel.

Daarnaast neem ik mee dat ik de aanpak van mijn onderzoek terug onder de loep moet nemen en me moet afvragen welke zaken ik wel en welke niet wil onderzoeken en dit ook benoemen.

Ik merk dat de begrippen in mijn onderzoeksvraag nog steeds erg vaag zijn. 

Daarnaast wordt er tijdens de coachingsessies steeds gepushed om op zoek te gaan naar waar de kern van mijn onderzoek zit, naar wat ik echt wil weten. 

Ik wil graag mijn interesse voor het museum delen met jongeren en jongvolwassenen. In gesprek met enkele experten probeer ik de kern van mijn onderzoek te ontmantelen.

Jesse Larner

19 november 2022 – expertgesprek

Jesse Larner

19 november 2022 - expertgesprek

Achtergrond – Jesse Larner

Jesse Larner in een New Yorkse schrijver die zich richt op politiek en cultuur. Één van zijn werken is Mount Rushmore: An Icon Reconsiderded (Nation Books, 2002).

Gesprek – Onderzoeksvraag

Tijdens dit tweede gesprek met Jesse Larner wordt mijn onderzoeksvraag en aanpak verder onder de loep genomen. De centrale punten/vragen uit het gesprek zijn de volgende:

-       Hoe kan ik meten tijdens dit onderzoek?     

o   Wat wil ik exact meten?

-       Wat betekent ‘naar het museum gaan’ eigenlijk?

-       Wat willen jongeren veranderen of wat zouden ze graag zien of doen?

o   Er is niet noodzakelijk een antwoord nodig op deze vraag, maar de vraag geeft inzicht in wat ze vonden van de ervaring

-       Wat is participatie?

-       Het tegengestelde van interesse is niet noodzakelijk desinteresse

o   Er zijn verschillende niveau’s van interesse

-       Ervaringen zijn subjectief, maar dat is niet noodzakelijk slecht. Ervaringen zijn nu eenmaal subjectief en onderworpen aan interpretatie

Reflectie – Wat neem ik mee?

Uit dit gesprek neem ik vooral mee dat ik opnieuw stil moet staan bij hoe ik de ervaringen van de respondenten wil vastleggen en dat het oké is dat deze subjectief zijn.

Daarnaast neem ik mee dat ik moet stil staan bij wat participatie net inhoudt en in hoeverre ik dit wil bertrekken in mijn onderzoek.

Jan Schoolmeesters

25 november 2022 – Coaching

Achtergrond – Jan Schoolmeesters

Jan Schoolmeesters heeft een brede achtergrond als lerarenopleider, kunsteducator, spelen en regisseur. Daarnaast is hij zelf alumni van de opleiding.

Gesprek – Praktisch

Tijdens deze coachingsessie focussen we op de formulering van mijn onderzoeksvraag en de volgende stappen in mijn onderzoek.

Mogelijke onderzoeksvragen of deelvragen die worden benoemd zijn:

-       Hoe krijg ik jongeren/jongvolwassenen mee naar het museum?

-       Hoe deel ik mijn interesse voor de werken van een museum met jongeren/jongvolwassenen in een museum?

-       Hoe creëer ik een domino-effect?

-       Wat is de impact / het effect van vrijheid op de museumervaring?

-       Wat is vrijheid?

o   Vanuit verschillende invalhoeken benaderen:

§  Filosofisch

§  Op school

§  In een museum

o   Wat is de rol van de educator als het gaat om vrijheid?

Daarnaast komt de vraag naar boven welke musea ik wil betrekken. Hier komen 3 opties naar boven:

-       Een klassiek museum (bijvoorbeeld het KMSKA)

-       Iets wat jongeren aanspreekt (bijvoorbeeld het MuHKA)

-       Iets tussenin

Vervolgens wordt Gerhard Jäger meegegeven als interessante expert om mee in gesprek te gaan.

Tot slot wordt ‘The Participatory Museum’ aangehaald. Jan Schoolmeesters geeft aan dat alle musea met participatie aan de slag willen. Is wat ze al doen hiermee in lijn?

Reflectie – Wat neem ik mee?

Deze coaching is een echte wisselwerking. Dit maakt dat ik eigenlijk het hele gesprek meeneem in de verdere verwerking van mijn onderzoek. Ik neem zeker ook Gerhard Jäger mee als interessante expert en contacteer hem om een gesprek in te plannen. Daarnaast neem ik de invalshoeken op vrijheid mee en sta ik nog even stil bij welke musea ik wil betrekken in mijn onderzoek.

Visuele weergaven door Liese

Visuele weergaven door Gave

Visuele weergaven door mezelf

Om het tekenongemak te verkleinen deed ik zelf mee met de visuele voorstellingsopdracht. Bovendien vond ik het interessant om zo ook op mijn museumbezoek als onderzoeker te kunnen reflecteren

Gesprek Gerhard Jäger - 16/12/2022

Gerhard Jäger is de oprichter van Art Basics for Children. 

Hij ontwikkelde werkstations die vrijheid bieden aan de deelnemers en hen uitnodigen tot vrije spel en experiment. Hoe kijkt hij naar vrijheid? Wat is zijn begrip van vrijheid en hoe zou hij deze vertaling maken naar het museum? 

Ik plan een semi-gestructureerd onderzoek. Dit omdat deze vorm een relatief hoge validiteit met zich meebrengt, maar daarnaast ook nog voldoende ruimte laat voor interessante inbreng van de geïnterviewde zelf. 

Details

Wanneer? 16 december 2022
Waar? ABC huis - Brussel
Wie? Gerhard Jäger

Wat?

• Wat betekent vrijheid (voor jou) binnen kunsteducatie?
• Wat is het belang van deze vrijheid?
• Hoe zit deze vrijheid verwerkt in de werkstations en andere ABC projecten?
• Wat is de rol van de kunsteducator in het creëren van deze ervaringen? 
• Hoe zou je de vertaalslag maken naar het museum? 

Hoe? Semi-gestructureerd interview

Werkwijze

Ik schets eerst kort mijn onderzoek. 

Vervolgens overloop ik bovenstaande vragen in deze volgorde. 

Ik laat ruimte om bijvragen te stellen.

Bevindingen

Naast het gesprek met Gerhard Jäger krijg ik ook de kans om in gesprek te gaan met enkele gidsen van het ABC huis. Ik bevraag hen naar hun werkwijze en hoe zij vrijheid zien in hun aanpak. 

Een verslag van het gesprek vind je hier.

Reflectie

Ik merk dat het gesprek niet altijd de geplande kant uit ging ofdat het soms moeilijk was om antwoord te krijgen op de vragen die ik had. Dit kan enerzijds liggen aan de taalbarrière maar anderzijds ook aan mijn beperkte voorbereiding. In de toekomst kan het interessant zijn om mijn gesprekspartner vooraf een overzicht van de vragen te bezorgen zodat zij ook voorbereid zijn en een idee hebben wat te verwachten. 

Zo zijn de antwoorden mogelijks meer afgestemd op mijn vragen. 

Ondanks het gesprek in sommige andere richtingen werd gestuurd, is het zeker niet onbruikbaar. Er zijn enkele interessante elementen benoemd en aangehaald. 

Annemarie Schamp

21 januari 2023 – Expertgesprek

Achtergrond – Annemarie Schamp

Annemarie Schamp is CKV-docent en museumdocent maar bovendien ook alumni van de master KunstEducatie.

Gesprek – Vrijheid in het museum

Annemarie Schamp bevestigt de afwezigheid van jongvolwassenen in het museum. Volgens haar kan vrijheid in het museum zich op verschillende manieren uiten:

• Op eigen tempo
• Op basis van eigen interesses
• regie van jezelf
• Beleving, het is niet iets verplicht, je moet niets bijleren
• De vrijheid om ook 'What the fuck' te denken/zeggen
• Vooraf de regels duidelijk maken en waarom die er zijn

Reflectie – Wat neem ik mee?

Uit dit gesprek neem ik vooral de verschillende manieren van vrijheid mee. Het gegeven van het omdraaien van de vraag, namelijk hoe beleven musea jongvolwassenen, vind ik ontzettend interessant maar leg ik voorlopig even naast me neer. Ik focus me met dit onderzoek namelijk niet op het warm maken van musea om met jongvolwassenen aan de slag te gaan, maar eerder op hoe ze dat kunnen doen. Wel neem ik het aspect mee dat het duidelijk stellen van de gedragregels in een museum belangrijk is, zowel voor de musea, als voor de jongvolwassenen, met de uitleg waarom. Zo wordt er een veilige sfeer gecreëerd.

Focusgroep - vrijheid in het museum

Zoals reeds gezien in de zalen 'Vrijheid' en 'Kenmerken en behoeften van jongvolwassenen' werd er ook een focusgroep gehouden om de stem van jongvolwassenen aan bod te laten komen. 

Nu vrijheid het middenpunt van dit onderzoek heeft ingenomen, wordt er samen met jongvolwassenen op zoek gegaan naar hun invulling van dit begrip. Daarnaast wordt ook hun noden besproken en wat zij wel of niet graag zouden doen in het museum.

Jan Schoolmeesters

2 februari 2022 – Coaching

Achtergrond – Jan Schoolmeesters

Jan Schoolmeesters heeft een brede achtergrond als lerarenopleider, kunsteducator, spelen en regisseur. Daarnaast is hij zelf alumni van de opleiding.

Gesprek – Routes in het museum

Tijdens dit gesprek gaan we samen op zoek naar de kern van mijn onderzoek. 

Ik uit mijn bezorgdheid over de veelheid en de haalbaarheid van het uitwerken van een volledig aanbod vooraleer het nog maar te kunnen uittesten. 

Jan Schoolmeesters geeft enkele voorbeelden van hoe ik te werk zou kunnen gaan:

• 2 mogelijkheden aanbieden en nagaan welke de respondenten zouden kiezen
• 1 kader kiezen en daarbinnen enkele werkvormen uitwerken
• 1 werk kiezen en daarvoor enkele werkvormen uitwerken

Reflectie – Wat neem ik mee?

Deze coaching is opnieuw een echte wisselwerking. In het eerste deel van het gesprek waren we beide erg zoekende naar een manier om het onderzoek terug te vernauwen. In het tweede deel van het gesprek werd dit echter heel duidelijk. Ik pas mijn onderzoeksvraag aan en focus me op museumroutes.

Gesprek Jan Doms - 23/12/2022

Jan Doms is beeldhouwer en kunsteducator. Bij de experttalks gingen we in gesprek en botsten we op het thema vrijheid. Vanaf dit punt speelt vrijheid een centrale rol in het onderzoek. Het leek me dan ook onteressant om zijn blik op vrijheid op te nemen in het onderzoek.

Details

Wanneer? 23 december 2022
Waar? Koffiehuis Tilburg
Wie? Jan Doms

Wat?

• Wat betekent vrijheid (voor jou) binnen kunsteducatie?
• Wat is het belang van deze vrijheid?
• Wat is de rol van de kunsteducator in het creëren van deze ervaringen? 
• Hoe zou je de vertaalslag maken naar het museum? 

Hoe? Semi-gestructureerd interview

Werkwijze

Ik schets eerst kort mijn onderzoek. 

Vervolgens overloop ik bovenstaande vragen in deze volgorde. 

Ik laat ruimte om bijvragen te stellen.

Bevindingen

Een verslag van het gesprek vind je hier.

Reflectie

Uit vorige gesprek nam ik mee dat ik de vragen vooraf aan mijn gesprekspartner zou bezorgen. Dat is me in dit gesprek echter nog niet gelukt aangezien de reflectie van het voorgaande gesprek pas na het plaatsvinden van dit gesprek valt. 

Ook uit dit gesprek neem ik opnieuw mee dat het interessant kan zijn om de vragen vooraf te bezorgen. Er werd naar mijn gevoel al meer op de vragen geantwoord, maar er kon naar mijn gevoel nog meer uit gehaald worden indien mijn gesprekspartner zich ook iets beter kin voorbereiden. Dit leidt ik af uit het gegeven dat hij initieel wel steeds op de vraag begint te antwoorden maar vervolgens enorm ver afwijkt en geen antwoord op de vraag geeft. 

Opnieuw is er wel weer heel wat interessants gezegd om mee te nemen in mijn onderzoek. 

Heloisa Amaral

21 januari 2023 – Expertgesprek

Achtergrond – Heloisa Amaral

Annemarie Schamp ieen pianiste die naast haar carrière als uitvoerend muzikant actief is als curator, docent en artistiek onderzoeker. Ze heeft een bijzondere interesse in de politieke en filosofische aspecten van hedendaagse muziekuitvoering.

Gesprek – Filosofie

Eerst en vooral geeft ze mij als tip mee om meer recente interpretaties van de filosofische bronnen te raadplegen. 

Vervolgens raad ze naast Kant en Roussea het werk van Jaques Rancière aan.

Daarnaast benoemt ze hoe er een soort van verplichting hangt in musea. Je moet alles gezien hebben, je moet de route volgen, je moet iets leren, ... 

Vervolgens geeft ze nog als tip mee om niet te wachten tot je alle literatuur gelezen hebt maar om al naar het museum te trekken. Hier gaan nieuwe vragen naar boven komen die je weer aan literatuur kan spiegelen.

Tot slot bespreekt ze nog het politieke en economische aspect van musea.

Reflectie – Wat neem ik mee?

Eerst en vooral neem ik voornamelijk de aanbevelingen op vlak van filosofische bronnen mee. Deze tips en aanbevelingen zijn erg waardevol. 

Daarnaast neem ik ook mee dat ik zeker niet hoef te wachten, maar gerust dingen kan doen en vervolgens weer literatuur kan raadplegen. Het hoeft geen duidelijke opeenvolging te zijn maar mag ook door elkaar lopen. 

Het politieke en economische aspect van musea neem ik verder niet mee in mijn onderzoek. Dit wijkt te hard af van de kern waar het momenteel om draait. 

Wat zijn de noden van jongvolwassen museumbezoekers en hoe zien zij vrijheid in het museum?

Er zijn verschillende manieren om de standpunten, meningen en visies van jongeren te verzamelen. Hier wordt gekozen om te werken met een focusgroep. Zoals beschreven in het Basisboek kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek (Baarda et al., 2013) is dit een onderzoeksmethode die geschikt is voor het verzamelen van ervaringen of meningen van een groep mensen. Het voordeel hiervan is dat respondenten op elkaar kunnen reageren en door elkaars antwoorden aan zaken herinnerd kunnen worden waar ze anders mogelijks niet aan zouden denken. Een nadeel is dan weer dat deelnemers zich kunnen inhouden door de aanwezigheid van anderen. 

Er werd een groep jongeren verzameld tussen de 18 en 25 jaar. Deze werd willekeurig samengesteld op basis van de reacties op een vraag naar deelname. 

Deze vraag naar deelname werd verspreid binnen verschillende persoonlijke netwerken en daarnaast ook binnen een jongerenorganisatie en enkele Antwerpse studentenverenigingen. Zij verspreidden de vraag weer verder op hun beurt.  

Ter verdere voorbereiding van dit focusgroepgesprek wordt gebruik gemaakt van Handleiding ter voorbereiding van focusgroepgesprekken (Memori 2012). 

Details

Wanneer? 3 december 2022
Waar? Woonkamer Antwerpen
Wie? Jongeren en jongvolwassenen (18 - 25 jaar)

• Gave (22 jaar)
• Seppe (25 jaar)
• C. (23 jaar)
• Jarne (24 jaar)
• Emma (19 jaar)
• Liese (18 jaar)

Wat?

• Wat betekent vrijheid voor jongeren?
• Wat betekent vrijheid binnen het museum voor jongeren?
• Wat doen jongeren (niet) graag in het museum?

Hoe? Focusgroepgesprek

Werkwijze

Uit de steekproef bleek reeds dat het belangrijk is om een veilige omgeving te creëren. Bovendien werd ook reeds door Baarda et al (2013) geschreven dat een nadeel van een focusgroep kan zijn dat deelnemers niet vrijuit durven spreken uit angst voor de reactie van anderen. Dit benadrukt nogmaals het belang van het creëren van een veilige setting.
Daarnaast werd in het onderzoek ook reeds duidelijk dat het bij het werken met jongeren belangrijk is om na te denken over het gebruik van werkvormen. Bij het voorbereiden van deze sessie werd dan ook rekening gehouden met deze aspecten.

De uitgewerkte voorbereiding van de focusgroep vindt je hiernaast.

Bevindingen

Aangezien het focusgroepgesprek gericht is op de mening van jongeren, zijn de bevindingen zo veel mogelijk tijdens het gesprek reeds benoemt. Dit om na te gaan of alle deelnemers achter deze uitspraken staan. 

Wat betekent vrijheid voor de respondenten?

Vrijheid is een balans bestaande uit verschillende schalen: 

• Rekening houden met anderen vs. enkel rekening houden met jezelf
• Regels/structuur vs. geen regels en afspraken/geen structuur
• Eenzaamheid vs. sociaal

Reflectie

Reflectie respondenten

Ondanks ik dit niet expliciet had voorbereid, voelde ik aan het einde van het focusgroepgesprek een mooi moment om even samen met de groep kort te reflecteren.

Uit deze reflectie kwam naar voren dat het een lang en intens gesprek was. Naar het einde toe merkte ik zelf ook dat de energie erg laag zat. 

Daarnaast reflecteerden de jongeren ook even persoonlijk over wat ze ieder heeft ervaren tijdens het gesprek waaruit naar voor kwam dat ze vooraf nog niet echt hadden stilgestaan bij de term vrijheid en dit gesprek en wel erg heeft geprikkelt en tegelijk ook uitdagend was. 

Reflectie onderzoeker

Naast het reflecteren samen met de jongeren, is het ook belangrijk op het geheel te reflecteren. Het even te laten liggen en er vervolgens weer naar terug te kijken. Kritisch te zijn en lessen te leren.

Deze focusgroep is geen representatieve groep voor alle 18 tot 25 jarigen. Zo is er bijvoorbeeld op sociaal-economisch vlak, etnisch vlak en opleidingsniveau weinig diversiteit in de groep. Dat vraagt om voorzichtigheid bij het veralgemenen van bevindingen uit dit gesprek. 

Daarnaast vallen er nog enkele lessen te leren uit dit focusgroepgesprek. Zo is het bij volgende gesprekken toch aangewezen om iemand extra aanwezig te hebben die het gesprek mee kan leiden of notities kan maken zodat deze rollen niet bij één persoon belanden. 

Vervolgens is het in de toekomst ook interessanter om op te splitsen in kleinere kortere gesprekken. Zo kan er per gesprek op 1 specifiek onderdeel gefocust worden zonder energie en concentratie te verliezen. 

Tot slot om met een positieve noot te eindigen was het wel fijn te zien dat de respondenten elkaar dierven tegenspreken en in discussie gingen. Er was tot op zeker hoogte dus wel sprake van een veilige sfeer.  

Wat neem ik (niet) mee? 

Naast de antwoorden die worden meegenomen in de uiteindelijke conclusies geformuleerd op de deelvragen en onderzoeksvraag is het opvallend dat bijna alle aspecten die de respondenten aanhaalde bij 'vrijheid in het museum' ook terugkomen bij hoe hun ideale museumbezoek eruit ziet. Wat de groep onder vrijheid verstaat is voor hen dus ook wel degelijk belangrijk tijdens het museumbezoek. Dit benadrukt de relevantie van het onderzoek. 

Daarnaast was de route ook een onderwerp dat meermaals naar bovenkwam in het gesprek en hierdoor een aspect dat zeker dient meegnomen te worden in het verdere verloop van het onderzoek.  

Zaken die ik binnen dit onderzoek niet mee neem, of allesinds toch even naast me neerleg zijn de drukte en de prijs die komen kijken bij een museumbezoek. Ik ontken de relevantie van deze onderwerpen niet, maar dit zijn aspecten waar ik binnen dit onderzoek niet verder op zal inzoomen.

Het werd reeds door de jongvoiwassenen zelf benoemd tijdens het focusgroepgesprek: museumroutes. 

Een museumroute is het ideale kader om tools mee te geven en daarnaast de bezoekers vrijheid te geven om zelf te kiezen door wat ze zich laten leiden. De route kan ingezet worden om mogelijkheden tot afwijking te voorzien, ruimte voor eigen interpretaties te creëren en een balans tussen regels en geen regels, wat aanleunt bij het vrijheidsbegrip binnen dit onderzoek. Maar hoe zorg je nu dat er binnen de museumroutes ook effectief voldoende vrijheid blijft voor de jongvolwassen museumbezoeker? Aan welke criteria dient deze route dan te voldoen? 

De nieuwe onderzoeksvraag is: 

Aan welke criteria dient een museumroute voor jongvolwassenen die vrijheid biedt te voldoen? 

Deze vraag wordt opgedeeld in enkele deelvragen: 

• Wat zijn specifieke kenmerken en behoeften van jongvolwassenen van 18 tot en met 25 jaar?

Op basis van mijn reflectie op het gesprek met An Van Hertum, voel ik aan dat mijn onderzoeksvraag nog niet helemaal scherp is. Ondanks ik in eerste instantie het gevoel had dat ik mijn onderzoek enorm had vernauwd, voelt het nu plots terug heel groot. 

Uit de expertgesprekken en coaching neem ik mee dat er alvast enkele interessante zaken op tafel liggen. Zoals de verschillende routes die werden aangegeven in het focusgroepgesprek, of de ruimte voor eigen interpretatie. 

Ik voer enkele informele gesprekken. Een gesprek met een collega, en een gesprek met een kennis die niet in de sector zit. 

Gesprek An Van Hertum - 13/01/2022

An Van Hertum is publieksverantwoordelijke van het KMSKA. Ze werkte mee aan het educatieve aanbod en verschillende activiteiten in het museum. Hoe kijkt zij naar vrijheid in het museum?

Details

Wanneer? 13 januari 2023
Waar? Online
Wie? An Van Hertum

Wat?

• Vanuit welke principes, methodieken of theoriën is er vertrokken bij het uitwerken van het huidige aanbod van het KMSKA? 
• ZIjn er dingen die echt blijken te werken en dingen die minder goed werken? 
• Is vrijheid één van de principes verwerkt in het museum en het aanbod? 
• Wat betekent vrijheid voor jou binnen kunsteducatie? 
• Wat is de rol van de kunsteducator in het creëren van deze ervaringen? 

Hoe? Semi-gestructureerd interview

Werkwijze

Ik bezorg vooraf mijn vragen aan mijn gesprekspartner zodat deze zich kan voorbereiden. 

Ik schets eerst kort mijn onderzoek. 

Vervolgens overloop ik bovenstaande vragen in deze volgorde. 

Ik laat ruimte om bijvragen te stellen.

Bevindingen

Een verslag van het gesprek vind je hier.

Reflectie

Er werd meer op de vragen geantwoord dan in de vorige gesprekken. Het vooraf doorsturen van de vragen heeft dus zijn dienst bewezen. 

Wel merk ik op dat ze voorzichtig is rond de term vrijheid en enigzins onzeker. 

Ik krijg het gevoel dat mijn vragen en bijkomend mijn onderzoek toch nog niet scherp genoeg is. 

Jordi Pérez i Soldevila

21 januari 2023 – Expertgesprek

Achtergrond – Jordi Pérez i Soldevila

Jordi Pérez i Soldevila is een acteur, regisseur, maker en onderzoeker. 

Gesprek – Filosofie

Hij geeft aal dat het belangrijk is om te achterhalen welke tools de jongvolwassenen nodig hebben. 

Daarnaast geeft hij mee dat het interessant kan zijn om een nieuwe manier te vinden om tools en informatie aan te reiken, zoals de gedragsregels en dergelijke. In plaats van ze simpelweg mee te laten delen door een medewerker of security, kan het een ervaring op zich worden.

Hij geeft mee dat ervaringen belangrijk zijn, maar dat dit ook wel een beetje tegenstrijdig tegenover vrijheid staat. Het gaat hem om het bieden van vrijheid en tools die het publiek de ruimte geven hun eigen ervaring te creëren. Bij dit laatste geeft hij het werk van Umberto Eco genaamd Opera Aperta mee als tip. Een erg filosofisch werk. 

Vervolgens bespreekt hij het gegeven dat veel mensen de tools missen. Veel informatie lezen is iets wat niet werkt. Maar wat wel? Hij sugereert video's, of vooraf informatie delen. 

Tot slot deelt hij mee dat deze tools ingezet dienen te worden om hun wereld tot bij de museumwereld te brengen.

Reflectie – Wat neem ik mee?

Ik neem vooral mee om na te denken op welke manier informatie gedeeld wordt met de bezoeker en om breder te denken dan (geschreven) tekst. Het medium om informatie over te brengen is eens zo belangrijk, als misschien zelfs belangrijker dan de informatie of inhoud zelf. 

Focusgroep - museumroutes

Aan welke criteria dient een museumroute voor jongvolwassenen te doen? In een gesprek met jongvolwassenen verkennen we verschillende mogelijkheden en gaan we op zoek naar hun noden en eisen voor een museumroute.

Wat zijn de criteria voor een museumroute voor jongvolwassenen?

De groep respondenten die reeds werd samengesteld wordt opnieuw ingezet voor dit focusgroepgesprek. Er sluiten echter ook enkele nieuwe respondenten aan. Dit geeft een fijne wisselwerking tussen respondenten die het gehele onderzoek reeds gevolgd hebben en nieuwe respondenten met een open blik en mogelijks nieuwe inzichten, ideeën en visies.

Details

Wanneer? 23 februari 2023
Waar? Café de Zwaan Antwerpen
Wie? Jongeren en jongvolwassenen (18 - 25 jaar)

• Gave (23 jaar)
• Lauren (19 jaar)
• C. (24 jaar)
• Kimberley (24 jaar)
• Aron (25 jaar)
• Liese (19 jaar)

Wat?

• Hoe ziet de ideale museumroute eruit?
• Aan welke eisen moet deze museumroute voldoen?

Hoe? Focusgroepgesprek

Werkwijze

Net zoals bij het voorgaande focusgroepgesprek is het belangrijk om ook hier opnieuw een veilige setting te creëren. 
Daarnaast werd in het onderzoek ook reeds duidelijk dat het bij het werken met jongeren en jongvolwassenen belangrijk is om na te denken over het gebruik van werkvormen. Bij het voorbereiden van deze sessie werd dan ook rekening gehouden met deze aspecten.

De uitgewerkte voorbereiding van de focusgroep vindt je hiernaast.

Daarnaast is Manon aanwezig om notities te maken van het gesprek. Uit de reflectie van het voorgaande focusgroepgesprek kwam dit naar boven. Bovendien is de geluidsopname mogelijks niet erg kwalitatief doordat het gesprek plaatsvindt op café. Dit geeft mij als onderzoeker de ruimte om het gesprek te leiden.

Bevindingen

Het gesprek is een aaneenschakeling van ideeën en noden. Tijdens het gesprek worden deze regelmatig herhaald en samen gevat om na te gaan dat de uitspraken correct zijn en de respondenten achter deze punten staan. 

Wat belangrijk is voor de respondenten:

• Herkenningspunten
• Duidelijkheid
• Kleurgebruik bij plattegrond voor de herkenning van waar je bent
• Duidelijke zone's
• Een idee hebben van de soort zone waar je naartoe gaat
• Voorgestippelde route als vertrekpunt
• Mogelijkheid om van route te veranderen of af te wijken
• Routes op basis van interesses of thema's
• QR-code + fysiek grondplan indien gsm uitvalt
• Gebruik van augmented reality 
• Niet te veel QR-codes
• Duidelijk bij de ingang
• Op plaatsen waar je van route kan wisselen
• Een alternatief is powerbanks
• Kruispunten waar van route gewisseld kan worden
• Per route een aparte map voorzien
• Highlights van de route aanduiden
• Rode draad in de route
• Voor ieder wat wils
• Tijdsinschatting
• Verrast worden
• Titel van het werk
• Afhankelijk van de soort route meer of minder uitleg:
• Bij highlight route of andere inhoudelijke routes meer uitleg
• Bij speelse of verrassende routes minder uitleg
• Vragen, interactie en opdrachten
• In balans, niet te veel

Reflectie

Deze focusgroep is geen representatieve groep voor alle 18 tot 25 jarigen. Zo is er bijvoorbeeld op sociaal-economisch vlak, etnisch vlak en opleidingsniveau weinig diversiteit in de groep. Dat vraagt om voorzichtigheid bij het veralgemenen van bevindingen uit dit gesprek. 

Uit voorgaande gesprek bleek dat het belangrijk is om het gesprek voldoende kort te houden en niet te veel verschillende onderwerpen te bespreken. Tijdens dit gesprek werd er duidelijk gefocust op een specifiek onderwerp en werd er rekening gehouden met de tijdsduur.

Ondanks de café setting een veilige setting is en bovendien een gemakkelijke afspreekplaats voor de respondenten, is het toch niet de ideale omgeving voor een focusgroepgesprek. Het omgevingsgeluid zorgt zoals verwacht voor een lage kwaliteit bij de geluidsopname. Bovendien merk ik dat ik als onderzoeker zelf ook meer moeite had me te focussen en het gesprek goed te leiden.

Tot slot merk ik op dat ik inhoudelijk minder heb terug gekregen dan waar ik op had gehoopt. Ik kreeg veel vormelijke eisen terug, wat niet abnormaal is aangezien ik zelf veel vormelijke input heb gegeven. Enerzijds lijkt het me dus interessant om voor mezelf vooraf duidelijk te stellen wat voor informatie ik van de respondenten wil, en hen ook op dit niveau input geef. Anderzijds voel ik ook een gebrek aan ervaring met museumroutes bij de respondenten. Het is moeilijk te vertellen wat je wel of niet wilt, als je er nog niet veel ervaring mee hebt. Het lijkt me dus interessant om als volgende stap de routes van het KMSKA onder de loep te laten nemen door de respondenten en op basis daarvan hen opnieuw te bevragen over hun noden en eisen voor museumroutes.

Wat neem ik (niet) mee? 

Ik neem vooral mee dat er verschillende routes aangeboden dienen te worden zodat de museumbezoekers kunnen kiezen op basis van hun eigen interesse. Daarnaast neem ik mee dat deze routes een duidelijke rode draad dienen te hebben. Dit kan een thema, verhaal of stijl zijn. Duidelijkheid staat centraal en het gebruik van woorden dient beperkt te worden. 

Vervolgens neem ik ook de praktische vereisten mee zoals het voorzien van een tijdsinschatting, het creëren van kruispunten tussen de routes zodat de mogelijkheid tot wisselen ontstaat, het voorzien van een aparte map/plattegrond per route en het verwerken van vragen of actieve opdrachten.

Wat ik voorlopig niet meeneem is het idee van het voorzien van powerbanks. Ondanks ik de nood begrijp, zet ik binnen dit onderzoek in op het ontwikkelen van criteria voor een route en niet op de voorzieningen die een museum al dan niet te bieden heeft. 

Daanraast leg ik ook het gebruik van augmented reality voorlopig naast me neer. Ik begrijp de interesse van de respondenten. Zoals eerder in dit onderzoek aangegeven maken ze deel uit van de internetgeneratie. Ik ben er echter van overtuigd dat digitalisering enkel dient ingezet te worden wanneer het ook een inhoudelijke meerwaarde heeft. Zonder inhoudelijke meerwaarde leidt het eerder af van het kunstwerk zelf. 

Opvallends is dat er duidelijke gelijkenissen zijn met vrijheid. Dit kan enerzijds te maken hebben met het feit dat een deel van de respondenten het gehele traject reeds hebben gevolgd maar anderzijds kan het ook een nood aan deze vrijheid aantonen.

Wegens gezondheidsredenen lag het onderzoek op dit punt enkele maanden stil. Daarna werd het langzaam weer verder opgenomen.

Museumbezoek KMSKA - 02

Door het gebrek aan ervaring met museumroutes in het laatste focusgroepgesprek, trek ik met enkele respondenten naar het KMSKA. Daar volgen ze één van de routes aangeboden door het museum. 

Vervolgens zoeken we opnieuw een antwoord op de vraag wat de noden en eisen zijn voor een museumroute voor jongvolwassenen.

Wat zijn de criteria voor een museumroute voor jongvolwassenen?

Er wordt opnieuw beroep gedaan op de reeds bestaande respondentengroep. Ook nu wordt er een mix gecreëerd van respondenten die reeds deelnamen aan onderdelen van het onderzoek en nieuwe respondenten. 

Details

Wanneer? 11 mei 2023
Waar? KMSKA
Wie? Jongeren en jongvolwassenen (18 - 25 jaar)

• Emma L. (20 jaar)
• Kimberley (24 jaar)
• Seppe (25 jaar)

Wat?

• Hoe ziet de ideale museumroute eruit?
• Aan welke eisen moet deze museumroute voldoen?

Hoe? crafting methods

Ik ben me opnieuw erg bewust van mijn rol als onderzoeker. Net als bij het vorige museumbezoek sta ik stil over hoe ik deze rol wil invullen tijdens dit museumbezoek. Ik wil dat mijn impact als onderzoeker zo klein mogelijk is. We spreken dus af aan de ingang van het museum waar ik hen een korte instructie geef. Vanaf daar laat ik hen voorgaan en splitsen onze wegen. Tijdens de route krijgen ze via bericht nog wel enkele opdrachten om hun ervaring vast te leggen zodat ze hier achteraf op kunnen reflecteren. Het is wel zo dat deze opdrachten nog steeds een invloed zullen hebben op hun ervaring. Het is belangrijk dit mee te nemen bij het formuleren van conclusies.

De andere bezoekers heb ik weinig in de hand. Deze actoren zijn er in een niet-onderzoeksituatie ook en zouden dus weinig foutieve invloed mogen uitoefenen op het onderzoek. 

Bevindingen

Het gesprek is opgebouwd op basis van drie vragen waarrond de respondenten reeds een schriftelijke brainstorm uitvoerden. 

Na het bespreken van de vragen wordt de kern nogmaals herhaalt om na te gaan of dit overeenkomt met wat de respondenten bedoelden en of alle respondenten zich hierin kunnen vinden. Deze kern wordt hieronder neergeschreven:

Wat vond je goed aan de route?

• Dat er verschillende zalen op de route liggen met een eigen gevoel / emotie / aspect of life
• Dat je ook langs andere werken loopt waar je automatisch ook een kijkje naar neemt indien het je interesse prikkelt
• Handig met geluid (in eigen taal) in de app
• Aansporing om te gaan exploreren op eigen gevoel
• Rechtlijnigheid breken van gewone route
• Goed uitgewerkte uitleg
• Het verzamelen van stempels
• Veel variatie
• Logische volgorde
• De vrijheid om af te wijken

Reflectie

Tijdens voorgaande focusgroepgesprek is gebleken dat het café geen goede setting is om dit soort gesprekken te voeren. In plaats van na het bezoek ons naar de museumbar te verplaatsen, blijven we nog wat langer in het museum en zoeken we een plekje waar we rustig het gesprek kunnen voeren. DIt zorgt ervoor dat het gesprek veel vlotter verloopt. 

Ik heb inhoudelijk al wat meer teruggekregen. Zaken die overlappen met wat reeds tijdens het voorgaande focusgroepgesprek werd aangehaald maar ook nieuwe dingen. 

Wat neem ik (niet) mee? 

Ik neem vooral mee dat het nog steeds belangrijk blijkt om verschillende routes aan te bieden en de vrijheid om af te wijken van de route. Hierbij neem ik mee dat het voorzien van audio bij een volledige ruimte vrijheid kan creëren om af te wijken en andere werken te ontdekken.

Ook het verzamelen van stempels op de route blijkt een succesverhaal. Ik neem dus ook mee dat een verzamelaspect een meerwaarde is.

De respondenten hebben ook nood aan de mogelijkheid tot vragen of doe-opdrachten. Dit werd in het eerste focusgroepgesprek ook al aangehaald. Iets wat ik dus ook zeker meeneem. 

Daarnaast neem ik mee dat een duidelijke route en wegaanduiding heel belangrijk zijn. Dit kwam ook reeds aan bod tijdens voorgaand focusgroepgesprek. Ook interactie en steeds de mogelijkheid hebben om meer informatie te vergaren blijkt belangrijk te zijn voor de respondenten en neem ik mee in het vervolg van dit onderzoek. En als laatste neem ik ook het prikkelen van verschillende zintuigen mee.

Wat ik niet meeneem in het verdere verloop van mijn onderzoek is de nood aan airco en drinken of het doen van minder trappen. Wat ik hier wel uit afleidt is dat het belangrijk is om vooraf aan te tonen hoe intensief een route is zodat de museumbezoeker weet wat hij/zij/hen staat te wachten. Dat neem ik wel mee, net als de andere informatievereisten vooraf die de respondenten stelden: aantal kunstwerken, de minimumduur, de rode draad en de educatiegraad.

Terug naar het routeplan

Ook hier zijn net als bij het voorgaande focusgroepgesprek verschillende kenmerken van vrijheid terug te vinden en zaken die reeds aan bod kwamen bij de noden en behoeften van jongvolwassenen tijdens een museumbezoek. Het is moeilijk om deze van elkaar los te koppelen.

Dit maakt dat ik dan ook geen aparte criterialijst zal opstellen voor een museumroute maar deze bevindingen meteen meeneem naar de blauwdruk die de de vrijheid, de noden van jongvolwassenen en de vereisten van een museumroute combineert.