Assembleren

Observeren

Inzichten

Peer-Learning


Door de synthese van de methode ben ik tot een aantal inzichten gekomen. De deelnemers en ik waren tijdens het experiment participerende observanten. Ik en de deelnemers observeerden elkaar in een vooraf bepaalde context. Ik en de deelnemers waren onderdeel van het experiment “het groepszelfportret.” De deelnemers observeerden elkaar, maar ze observeerden ook mij. Mijn houding had invloed op het co-creatieve proces van het experiment. Ik observeerde en ik stuurde het maakproces. 

 

Wat was er belangrijk om zo’n co-creatief proces vorm te geven?

  

Ik heb dit proberen te visualiseren in verschillende beelden. Deze termen kwamen aan bod tijdens de uitvoering van de methode “het groepszelfportret”. Uit mijn synthese merk ik op dat mijn methode peer-learning stimuleert vanuit een zelf-relationeel standpunt. Mijn methode zette de deelnemers veel meer in een onderzoekende houding zowel naar hun zelf als naar de ander. 


  • Causey, A. (2017). Drawn to See: Drawing as an Ethnographic Method. University of Toronto Press.
  • Gil, J. M. S., & Hernández-Hernández, F. (2021). Researcher and risk: Exploring vulnerability, subjectivity, and identity in ethnographic research, through collage making. In C. Cervoni, C. McKamey, & R. Bernard (Eds.). Becoming an educational ethnographer: The challenges and opportunities of undertaking research (pp. P130 -p140). Routledge.

  • Gil, J. M. S., & Hernández-Hernández, F. (2021). Researching - and being an ethnographic researcher - as a process of becoming. Gil, J. M. S., & Hernández-Hernández, F. (Eds.). Becoming an educational ethnographer: The challenges and opportunities of undertaking research (pp. p1 - p13). Routledge.

 

Mijn methode stimuleerde de deelnemers diepgaander te observeren vanuit hun zelf-relationeel standpunt. Ze werden gestimuleerd om hun eigen spreekwoordelijk “exoskelet” te waarnemen. 

 

Causey (2016, p. 97) zegt over observeren:

 

 “Because ethnographic research involves so much work with seeing (and responding to) what people are doing, in conjunction with animals and plants as well as with the more static material world, understanding how to observe their behavior with precision, and then to document them, is vital. Finding the structure, the skeleton beneath, is a first step.” (Causey, 2016, p. 97).

 

 

 

Door die “introspecties” (de zelfportretten) te assembleren werd het mogelijk om kwetsbaardere onderwerpen bespreekbaar te maken vanuit hun eigen zelfreflectie. 

 

Het motiveerde daarbij de deelnemers niet alleen te focussen op hun eigen portretten, maar ook te focussen op de portretten van de ander op een open manier. Het geeft de mogelijkheid om de groep als een zelfportret te observeren. Het werd bespreekbaar wat er zogenaamd niet klopte en wel klopte volgens de deelnemers in de collage. Het geeft daardoor ruimte om kwetsbaarheid op een open manier bespreekbaar te maken. Het geeft perspectief aan ideeën die met elkaar in conflict zouden kunnen staan. Het maakte die ideeën visueel en daardoor bespreekbaar. 


 

"Collage-making provides an accessible venue for creating visual representations of concepts, questions and meaning making, and for taking risks by exploring vulnerable topics. It also provides a medium through which participants and researcher can project and discuss multiple conscious and unconscious beliefs and assumptions. This ‘plurality of vision’ opens up a space that can hold multiple perspectives, beliefs and understanding about a topic, including dissonant and conflicting discourses. (”Gil & Hernández-Hernández, 2020, p132)”

 

“What themes, dissonances and ideas live within and between these vignettes and me? Whats risks are involved for the researcher and participants as they explore their vulnerabilities? How does the medium of collage help people negotiate these risks?”(”Gil & Hernández-Hernández, 2020, p132)”


Doet zien

Registreren

Het stimuleerde om hun perceptie weer te geven vanuit hun zelf-relationeel standpunt. Dit kan je zien aan de symbolen die in de portretten zitten. 

 

Causey (2016, p. 13) zegt over registreren:

 

“To see in order to document an ethnographic experience requires active visual engagement. When that active engagement is made manifest by the hand’s creation of permanent marks such as drawn lines that document what the eyes are percieving, the seeing will be more discerning and more attentive to detail. That’s because the marks made with the hand become actual evidence of visual perception, Proof that there is some concurrence between perception and representation.” (causey, 2016, p.13).

Omdat ik de zelfportretten heb opgedeeld in verschillende onderdelen (voeten, benen, torso, armen, handen en hoofd) heb ik de deelnemers gestimuleerd om de complexiteit van hun lichaam op te delen. Ze werden gestimuleerd om zowel op details te focussen als op het totale. 

 

Het experiment ging niet alleen over het geheel van de groep. Het ging over hoe verschillende subjecten zich in dat totale verbeeldden. Om dat te kunnen doen moet je complexe elementen, in dit experiment was dat een lichaam, op kunnen delen in behapbare vormen. Complexiteit reduceren is essentieel om verschillen te herkennen. Het doet de deelnemers op een andere manier zien dan dat ze misschien gewoon zijn. 

 

Causey (2016, p. 13) zegt over complexiteit reduceren:

 

"Reducing the complexity of the visual world is one of the most useful skills you can develop. As I’ve noted, we tend to see the world around us as a seamless whole. Much of it preconceived for us into discrete entities that we can name and that we can take for granted.”(Causey, 2016, p. 44)

Focus verleggen,Focus verbreden

Resoneren

Ze gaven hun perceptie niet weer vanuit een zogenaamde objectieve houding. Ze deden dit door zichzelf te verbeelden in verhouding tot de ander. Het co-creatieve motiveerde de deelnemers te resoneren met de groep door ze te laten kijken naar wat de gelijkenissen en verschillen waren. Niet van een competitief standpunt, maar vanuit een nieuwsgierigheid. 


 “To claime the right to depict the world, and to stand behind our work and have it taken seriously, means that we must practice it with honesty, curiosity, respect, and some kind of joy” (causey, 2016, p. 61).

“…inverted perspective,” where lines of sight do not converge, but rather diverge.It’s as if the world around you could be understood as having a malleability…. (causey, 2016, p.108)

 

Door het co-creatieve aspect van de methode worden de deelnemers geïnspireerd om hun focus van observatie te verleggen en te verbreden. Ze zoomen in en ze zoomen uit als het ware.

 

Ze keken niet naar één vluchtpunt, maar ze keken vanuit hun perspectief naar de vluchtpunten van de anderen. Er ontstond een soort van omgekeerd perspectief van de groep. Door die omgekeerde kijkwijze werden de deelnemers geïnspireerd om de ander veel flexibeler te beschouwen. Daardoor ontstaat er de kans dat ze zichzelf meer onderdeel gaan voelen van een groter geheel dat niet persé een geheel moet zijn maar een samenstelling is van meerdere perspectieven. 

 

“Our multiple roles are part of the larger assemblages in which we engage.” (”Gil & Hernández-Hernández, 2020, p. 132)”


Reflecteren

Periferie

Die nieuwsgierigheid kwam niet zomaar. Terwijl ze het “groepszelfportret” vorm gaven door een collage te maken, reflecteerden ze op de tekeningen van zichzelf en ook van de ander.  Omdat ze de tekeningen van de andere vast hielden en bekeken, werd hun eigen beleving onderbroken. Ze werden gemotiveerd om hun beleving en de beleving van de ander te ontleden. 


What is the effect of research processes when disrupted by the unexpected, and the researcher places themselves in a position of not -knowing?”(Gil & Hernández-Hernández, 2020, p1).

 

 

 

Om dit allemaal te kunnen doen zonder deelnemers uit hun eigenheid en eigenwaarde te halen, moet de begeleider (kunstenaar) aandacht hebben voor wat niet in zijn/haar aandachtspunt ligt. 

 

“…when you concentrate so much on just an edge, your mind gets a bit bored and starts “seeing” adjacent areas through periphiral vision.” (Causey, 2016, p. 78) 

 

De kunsteducator moet vanuit een zelf-relationeel standpunt zorgzaam zijn voor de deelnemers. De  kunsteducator moet de kans krijgen om af te dwalen om zo’n dingen op te merken. 

 

“The paradox of seeing is that the more forcefully (we) try to see, the more blind (we) become”(Causey, 2016, p. 53)

 

De kunsteducator moet kunnen resoneren vanuit zijn eigen nieuwsgierigheid. Daarvoor moet hij/zij kunnen dwalen en toch opmerkzaam zijn voor wat er in zijn/haar periferie gebeurt. Zo is er ruimte voor de eigenheid en eigenwaarde van de student en de kunsteducator. 

 

“… sometimes the most interesting things happen in “negative” spaces —the spaces between other, seemingly more important entities. Sometimes, these spaces are referred to as “marginal” or “in-between,” and are easily ignored as being peripheral to our research interests“(Causey, 2016, p. 81)