Wat werkte goed: 

• De beelden selecteren, ze hebben veel te maken met de beleving tijdens het filmen, voor mij heeft dit betekenis, zeker in combinatie met mijn eigen oefening in harpspel.  

• Ik vond het leuk om met de timing in de muziek te spelen en deze te gebruiken voor accenten bij de montage van de beelden en hun eigen geluiden. 

• Deze video durf ik aan een paar mensen te laten zien. 

Wat was een uitdaging: 

• Stoppen was moeilijk, ik wilde nog meer lagen, nog meer connecties maar ik merkte ook dat dat niet overkwam en dat ik verzadigd raakte door de hoeveelheid emoties en herinneringen. 

• Als ik het toonde aan iemand wilde ik van tevoren uitleggen waarom ik bepaalde keuzes heb gemaakt en me excuseren voor alles wat er niet goed aan is. 

Welke inzichten heb ik opgedaan: 

• Achteraf zou ik graag nog eens spelen met de combinatie van het ijs en mijzelf in de beslagen spiegel. 

• Voor een ander zijn de connecties onherkenbaar maar ik geniet ervan tijdens het monteren en bij het terugkijken. 

Even inzoomend op het gegeven dat ik me, bij het tonen aan anderen, van tevoren excuseer voor de onduidelijkheid en fouten: Ik vermoed dat ik dat doe omdat ik wil laten zien dat ik me ervan bewust ben dat ik fouten heb gemaakt.  

Ik doe dit vooral in situaties waar ik ‘de lerende’ ben. Tijdens mijn studies heb ik meerdere momenten gehad dat ik bij beoordelingen mezelf direct helemaal ging afkraken om te laten zien dat ik wéét welke fouten ik heb gemaakt. Dit ziet eruit als een conditionering door onderwijs, waar we van jongs af aan worden beoordeeld op ons vermogen om te leren van onze fouten. Conditionering is een wisselwerking tussen individu en context: elke ervaring leert ons wat we de volgende keer hetzelfde of juist anders willen aanpakken. Mensen zijn altijd, wat zij ook doen, geconditioneerde wezens, omdat alles wat een min of meer blijvende rol in het leven van de mens gaat spelen, onmiddellijk het karakter van een conditie aanneemt. (Arendt, 2009, p. 17) Hierin herken ik mijn 'disclaimer' in de vorm van zelfkritiek, het is gevoed door het herhalende karakter van de reflectie in onderwijs. De duur en intensiteit van ons verblijf in dergelijke contexten, kan niet anders dan conditionerend werken. 

Iets anders dat opspeelt bij het maken van deze oefening is een veelvoorkomende valkuil van filmmakers: teveel waarde hechten aan de context van de opnames. Dit vasthouden aan je eigen emoties tijdens het filmen maakt het beeld wellicht te belangrijk in verhouding met wat het overbrengt aan je publiek. Immers, je publiek heeft diezelfde ervaring niet gehad en het kan ervoor zorgen dat je daardoor niet de juiste keuzes maakt in de montage, om tot een product te komen dat het maximale effect heeft op je publiek. (Vromman, 2020, p. 45)

Voor mij als editor herken ik het als ik hard gewerkt heb aan een scene en dat we moeten erkennen dat deze scene eruit moet vanwege lengte o.i.d. Het sneuvelen van opnames herken ik uit vele situaties. Bijvoorbeeld dat ik met een regisseur werkte aan een documentaire en met mijn objectievere blik moest erkennen dat een bepaald fragment niet meer paste bij het grote verhaal of bij de scene die we aan het bouwen waren. Ik zag dan hoe moeilijk het is voor zo’n regisseur om dat beeld los te laten. Dit fenomeen staat algemeen bekend als ‘Kill your darlings” en komt het veelvuldig voor in de filmindustrie en bij schrijvers.

De moed hebben om je lievelingsbeelden of scènes weg te gooien, wordt gezien als een noodzakelijke eigenschap om betere en gestroomlijnde producten te maken.

Dit zie ik als een conventie van filmisch werken en hiervan afwijken voelt oncomfortabel. Het zou wel eens één van de essentiële verschillen kunnen zijn tussen werken aan filmische producten voor een publiek of filmisch essayeren vanuit persoonlijke expressie. 

Arendt, H. (2009). De menselijke conditie. Boom.

Vromman, J. (2020). Alles over documentaires en nog veel meer: Aantekeningen van een filmdocent en documentairemaker. Vubpress.