13

Reflectie 

  

Ik zit in de afrondende fase van mijn onderzoek, dit zijn de laatste paar weken. 

Bij het analyseren van mijn filmische oefeningen constateer ik dat ik bepaalde methodes niet eens echt heb uitgeprobeerd. Ik vind van mezelf dat ik dat wel degelijk moet doen, wat ben ik anders aan het onderzoeken? Ik geef toe, ik was al lang van deze methodes afgestapt omdat ik anders wilde creëren dan ik had bedacht en ze waren niet meer belangrijk voor me. Juist daarom daag ik mezelf uit om nog één laatste keer het experiment aan te gaan en mijn behoefte tot selecteren, manipuleren en afwerken op de proef te stellen. 

 

Ik besluit om al het ruwe materiaal dat op mijn backup schijf staat onder ‘beeld en geluid’, achter elkaar op de tijdlijn te ‘gooien’. Ik zeg bewust gooien want dit doe ik normaal niet op deze manier. Ik sla nu een stukje proces over dat ik normaal erg belangrijk vindt, namelijk: de oriëntatie. Dan neem ik de tijd om te zien wat voor materiaal ik heb en waar ik mee wil beginnen. 

Nu is er geen bewuste keuze, ik heb eerlijk gezegd geen idee wat er gaat komen als ik nu de tijdlijn zou afspelen.Ik zie wel dat het bijna vijf uur aan materiaal is als alles achter elkaar staat. 

Ik moet denken aan een experimentele documentaire van Lars von Trier, waar Klaas Burger mij tijdens ons gesprek op attendeerde. Ik heb de film helaas niet kunnen zien, enkel de trailer en wat algemene informatie gevonden. Het globale concept is dat de ene filmmaker (von Trier) de andere (Leth) uitdaagt om vijf ‘remakeste maken van zijn eigen korte film. Iedere keer is er een obstructie, zoals bijvoorbeeld dat elk shot slechts 12 frames mag duren (dat is ongeveer een halve seconde). 

Ik knip de eerste shots terug tot 12 frames maar ik merk dat het ‘frame voor frame’ tellen veel tijd kost. En ik zit al in tijdnood.  

Daarom ben ik een klein beetje liever voor mijzelf en besluit alle beelden 1 seconde te maken, maar ook weer niet té lief: om echt snel te kunnen werken mag ik niet uitzoeken, het mag echt alleen maar de eerste seconde van iedere opname zijn. Dit maakt dat ik heel snel kan werken en ik kom al snel in het ritme. 

Het op automatische piloot werken vind ik wel fijn, mijn gedachten kunnen afdwalen en er komt wat rust in mijn hoofd. 

Er zijn verticale shots bij die ik horizontaal moet maken en hierdoor heb ik wel een redelijke indruk van welke beelden er in deze montage zitten. Ik merk dat ze heel snel herinneringen oproepen. Ik dwing mezelf, ik mag niet terugkijken wat het resultaat is totdat ik alles heb terug gesneden naar 1 seconde. Ik verheug me dan ook op het kijken van het eindresultaat en ik knip lekker verder.  

 

Dan zijn de beelden op en ik besluit het geheel te gaan kijken. De eerste keer is het leuk en verrassend, ik beleef vele momenten weer helemaal opnieuw en het gaat in een lekker tempo zonder te vervelen. 

Als ik de montage voor de tweede keer kijk beginnen dingen te irriteren. Ik merk dat het me stoort dat er beelden in zitten die direct herkenbaar zijn uit andere filmische oefeningen. Ik denk erover om ze eruit te halen, maar dan zou ik benadrukken dat er een verschil is in waarde, tussen de reeds gebruikte en ongebruikte beelden. En dat is niet zo, alle beelden zijn gelijkwaardig, emotionele lading of voorkeuren ga ik niet laten meetellen.

Ik voel de neiging om nog wat beelden te gaan zoeken, die blijkbaar niet op mijn backup schijf staan, daar zitten hele mooie bij die ik een beetje mis. Maar ik geef daar niet aan toe, dit is het. 

Bij het opnieuw afspelen hoor ik dat de opnames die ik heb gemaakt met de telefoon in de eerste twee frames geen geluid bevatten. Daardoor beginnen veel clipjes met een korte stilte en dat zorgt voor veel onrust bij mij, ik ben getraind in geluidsafwerking en dit is verre van mooi of netjes.

Maar ook daar mag ik niks aan veranderen, ik wil dit experiment zo oncomfortabel houden als het is. 

 

Ik merk dat ik een titel wil bedenken die iets betekent, die wellicht een betekenis kan geven voor de kijker. En ik vind het dan leuk om hier met een woord-grapje te werken in de vorm van drie letterlijke negaties. Voor mij geeft dat aan wat deze video in ieder geval niet is. 

 

Dan exporteer ik. 'Gewoon afronden' zeg ik tegen mezelf. 

Tijdens het exporteren vraag ik me af wat deze oefening me nu heeft gebracht. Ik voel een beetje teleurstelling, want het zegt me eigenlijk niet zoveel.  

Zou dat komen omdat ik me in het montage proces meer wil verbinden met wat ik maak? Dat ik mijzelf erin leg door de keuzes die ik maak? Dit werk zou door iedereen gemaakt kunnen zijn, iedereen met toegang tot mijn materiaal met dezelfde restricties.  

 

Ik vind het resultaat vreemd aanvoelen, aan de ene kant is het helemaal ‘ik’ want het is een opsomming van mijn fascinaties die ik heb vastgelegd. Maar aan de andere kant is het ook enorm nietszeggend en vind ik het jammer dat ik niet heb kunnen manipuleren in aandacht vasthouden of nadruk leggen. 

Methode en techniek: 

Combinatie van werkwijze D en C. 

Vanuit werkwijze D heb ik het registrerende algemene beeld centraal gezet. 

In verband met tijdsdruk heb ik hiervoor dus geen nieuw beelden gemaakt maar ben ik in mijn eigen archief gedoken. Dat laatste element komt overeen met werkwijze C. 

 

Camera: 

Canon XR  

Telefoon 

 

Montage: 

Adobe Premiere Pro op laptop 

Bronnen


Gesprekken:

Klaas Burger, FAA Research Day 3 - 13 maart 2024

 

Literatuur:

Ver Straten-McSparran, R. (2017, 17 juli). The Five Obstructions - Image Journal. Image Journal. Geraadpleegd op 16 mei 2024, van https://imagejournal.org/article/the-five-obstructions/

Analyse 

 

 Wat werkte goed: 

  • De beelden op lengte van 1 seconde knippen gaat snel en op de automatische piloot geeft het rust in mijn hoofd. 

  • De volgorde laten voor wat het is, hier heb ik geen prioriteiten of voorkeuren en dat kan ik eenvoudig loslaten. 

 

Wat was een uitdaging: 

  • De imperfectie van de geluidsopname per beeld accepteren, het is niet om aan te horen soms. 

  • Me houden aan de restricties, zo zijn er een aantal beelden die veel op elkaar lijken, daar zou ik het liefst wat van weggooien. 

 

Welke inzichten heb ik opgedaan: 

  • Ik herken mijzelf in mijn omgeving, in de structuren en vormen, elk beeld zegt iets over mij: het is een zelfportret. 

  • Als ik er later opnieuw naar kijk begin ik de video meer te waarderen, het verschuift van een incomplete samenvatting naar een afronding van het gehele proces. Wellicht is het nodig om wat meer afstand te hebben om het kunnen waarderen.

 

Het is een interessant gegeven om te worden gedwongen om het tegenovergestelde van je eigen stijl te moeten maken. Achteraf blijk ik door het monteren van mijn ruwe materiaal, in absurd korte shots, eigenlijk ook een remake van al mijn filmische zelfportretten tezamen te hebben gemaakt. Dit is niet mijn opzet geweest maar wel een logisch gevolg van de keuze om mijn eigen beeldarchief te gebruiken.

Als bron voor deze analyse vond ik online een essay over de film en de auteur legt daarin de link met blokkages in het creatieve proces. Daar is niet één enkele, directe bron voor aan te wijzen, in plaats daarvan moeten belemmeringen worden ontward en gesorteerd in verschillende ‘strengen’ van je eigen stijl en technieken. Het ontleden van je eigen voorkeur-patronen en specifieke stijlelementen zorgt ervoor dat je diepere angsten en weerstanden helder worden. (Ver Straten-McSparran, 2017) In dit ontwarren en sorteren zie ik overeenkomsten met wat ik heb gedaan met mijn 13 filmische oefeningen. Mijn ‘stijltje’ en mijn wens om met muziek en montage het dramatische effect te manipuleren, wordt op deze manier heel eenvoudig blootgelegd. Soms komen de inzichten via onverwachte kanalen! 

Hoe onbewust ben ik deze ontwarring vorig jaar gestart, vooral door te ‘doen’ en daarop te reflecteren. Ik heb gespeeld met restricties, gaandeweg deze geformuleerd in opdrachtvorm en vervolgens ook weer losgelaten. Om steeds weer verder te zoeken naar wat er nog meer te ontwarren valt in mijn eigen knoop.  

Ik noemde het perfectionisme eerder een ui die laag voor laag werd afgepeld. De knoop en de ui: er is nog altijd meer om te ontdekken. 

 

 

Verder naar pagina: De anderen - Drie participanten