9

Reflectie 


Het filmen en en registreren van 'mijn boom' roept sterke emoties op. Ik ben echt bang dat ie op een dag gewoon weg is. 

Nu wordt de straat echt onder handen genomen en ik heb nooit de bevestiging van de gemeente gehad dat mijn boom mag blijven staan. Het is immers een struik, geen boom. Vreemd hoe zo'n plantsoen ontwerper ondescheid maakt tussen boom en struik. Er zijn inmiddels 20 bomen omgedaan in mijn straat. De struik staat er nog. 

Daarom wil ik zoveel mogelijkvastleggen en ik heb dus ook al veel materiaal geschoten dat lag te wachten om gebruikt te worden...En dan op een ochtend komt de graafmachine wel erg dichtbij. 

  

Het duurde even voordat ik eraan durfde te beginnen, tot ik een keer op de druilerige avond naar de winkel liep, met Spotify op mijn koptelefoon; ik hoorde een instrumentaal nummer met een sterkte dramatische opbouw en een soort fases die pasten bij wat ik had vastgelegd. Ik geef toe, ik kreeg kippenvel toen ik de titel zag: Under Giant Trees. Ik zie mijn boom dagelijks staan onder twee grote bomen die wel mogen blijven staan. 

Zonder schaamte download ik het nummer van Agnes Obel en weet dat dit het wordt. 

 

De montage gaat als een speer, ik voel me gedragen door de muziek die mijn gevoel zo duidelijk een vorm geeft. Als vanzelf selecteer ik de beelden, laat ik ze langer staan dan ik gewend ben en geef ik vorm aan wat ik voel. Er ontstond geen frictie in dit proces, ik heb gewoon heerlijk gewerkt en de tijd vliegt voorbij. Na een paar uur is het klaar. 

  

Inmiddels heb ik deze video al vaak gezien en nog steeds komt mijn gevoel van tragiek boven. 

Elke dag die verstrijkt zet ik de camera weer op de vensterbank. Er gebeurt een tijdje niets meer buiten en ik betrap me erop dat ik heel soms denk aan het ultieme drama: de boom wordt omgehakt. Voor een documentairemaker het summum! Want je hebt dan ook echt een dramatisch beeld om te tonen. 

Maar veel sterker is mijn hoop dat de angst onterecht blijkt te zijn. Dat ik ook nog portretten van de boom zal maken als deze in de lente weer opbloeit en mag blijven staan. 

  

Ik ontdek hier opnieuw een werkveld conditionering: impact willen maken met je werk. Het moet aantoonbaar relevant zijn, er moet drama en ontwikkeling in zitten met overtuigende visuele argumenten. Je bent het aan de kijker verplicht om het maximale te halen uit alle filmische middelen en technieken die je tot je beschikking hebt. 

Ik weet dat dit een valide beargumentering is voor veel makers en ik weet ook dat mijn angst te abstract is en niet invoelbaar voor publiek zolang de boom er nog staat. Waar maak je je druk over? Hier is nog geen verhaal om te vertellen.  

En ik denk dat ik juist als tegenbeweging heb besloten om dit eerste portret van ‘mijn boom’ te maken. In de wetenschap dat er nog meer gaat komen, maar zo lang wilde ik niet wachten, mijn drang om met dit materiaal aan de slag te gaan is groot. Ik wacht al sinds september om iets met de boom te doen. 



Methode & Techniek


Werkwijze:

Een selectie van beelden van de boom en timelapses, samengebracht met muziek die veel losmaakt.

 

Camera:

Canon XR / Timelapse

 

Editing:

Capcut op Imac


Analyse


Wat werkte goed: 

  • Zodra ik de muziek heb liggen op de tijdlijn gaat het selecteren en combineren van de beelden als vanzelf, de tijd vliegt. 

  • Ik geniet nog erg vaak van deze video en ik kijk deze heel vaak terug, met kippenvel.

 

Wat was een uitdaging: 

  • Ik heb achteraf mijn bedenkingen over een te grote nadruk op esthetiek, terwijl ik er zelf heel erg van kan genieten, heb ik in mij een stemmetje die het kitscherig vindt en onbeduidend. 

 

Welke inzichten heb ik opgedaan: 

  • Ik werk goed op muziek, het geeft me een hele fijne leidraad maar ik voel ook frictie over het gebruiken van muziek, dit is naar mijn mening de makkelijke weg. 

  • Ik heb heel erg op mijn eigen gevoel kunnen monteren, als ik bepaalde stukken juist heel lang wilde laten staan dan deed ik dat. Ik voel hier minder onzekerheid dan voorheen. 

  • Ik ben me eerder in het proces bewust van conditionering door het werkveld dan voorheen, ik lijk een gevoeligheid daarvoor te ontwikkelen. 

 

In dit creatieve proces is sprake van een sterke emotionele drijfveer; ik wil mijn angst dat ‘mijn boom’ gekapt gaat worden vormgeven in persoonlijke expressie. Het gebruiken van de muziek versterkte dit gevoel en is heel bepalend geweest in de montage. 

Ik heb me ook sterk laten leiden door esthetiek, wat ik mooi vind heb ik verzameld. Pedagoog Biesta (2021) maakt een onderscheid tussen de esthetische kwaliteit van kunst en de existentiële kwaliteit ervan. De existentiële kwaliteit gaat over hoe kinderen en jongeren op een goede manier, individueel en collectief, in en met de wereld kunnen bestaan. Hij stelt dat sommige definities van kunst te veel gericht zijn op de expressie van emoties, intenties en ideeën van de kunstenaar, waardoor de ontvangers enkel gericht zijn op het begrijpen van die expressie. Ik vind dat eigenlijk niet zo’n probleem, ik denk dat het begrijpen ondergeschikt is aan de beleving van expressief werk, en dat het begrijpen ervan heel goed kan worden gestimuleerd door een esthetische beleving. Expressieve kunst kan mensen raken zonder dat ze het hoeven te begrijpen.

Maar toch vind ik de existentiële kwaliteit van mijn werk ook belangrijk, want het gaat ook over hoe ík in deze wereld sta. Je zou kunnen stellen dat mijn video een verkenning is van mijn persoonlijke band met en waardering voor deze boom, en wat het voor mij zou betekenen als deze boom verdwijnt uit mijn leefomgeving. 

Maar moet ik dat dan letterlijk gaan duidelijk maken? En moet mijn werk dan die maatschappelijke kwaliteit hebben om te mogen bestaan? En wat houdt dat dan eigenlijk in?  

Het zijn dit soort gedachtes die er meteen voor zorgen dat ik een belemmering voel om filmisch te creëren, als het aan allerlei onduidelijke eisen moet voldoen... Ik voel me daar niet tegen opgewassen, maar het zou ook vreemd zijn als ik met deze oefeningen al meteen van deze belemmering af zou zijn.

Ik besef dat mijn waardering voor de experimentele ruimte die ik creëer met deze oefeningen alleen maar groeit. Het oefenen binnen mijn eigen wereldje is fijn en plezierig, want ik bent zelf in controle. En dit is soms nodig om je krachten te verzamelen en het heeft tijd nodig. Het is belangrijk om deze fase ook niet te overhaasten want dan zou je niet stilstaan bij wat je zelf het meeste waardeert. "Wanneer je niet haast met jezelf definiëren, dan haast je dus ook niet om je te verantwoorden naar anderen". (Butcher, 2023, p. 21) Dit proces heeft dus tijd nodig want me verantwoorden naar anderen zit diep geworteld, ik merk het ook in het geheel van het onderzoek, ook dit is binnen een context waar ik mij moet bewijzen. Het doet me goed om te merken dat ik mijn tijd wil besteden aan het maken en onderzoeken, ik wens mezelf toe dat dit nooit meer stopt.

Bronnen


Biesta, G. (2021). Door kunst onderwezen willen worden: Kunsteducatie “na” Joseph Beuys. Artezpress.


Butcher, C. (Red.). (2023). We contain multitudes: Expanding Spaces and Forms of Mentorship Within Art Education and Practices. Artez Press. 


Verder naar oefening 10